THƠ MẠNH GIAO (2) / Nguyễn Ngọc Kiên dịch

Dịch giả Nguyễn Ngọc Kiên

    歸信吟

淚墨灑為書，
將寄萬里親。
書去魂亦去，
兀然空一身。

Phiên âm:

QUY TÍN NGÂM

Lệ mặc sái vi thư
Tương ký vạn lý thân
Thư khứ hồn diệc khứ
Ngột nhiên không nhất thân.

Dịch nghĩa:

KHÚC NGÂM GỬI  THƯ VỀ

Lệ hoà nước mắt viết thành thư
Gửi đến người thân xa vạn dặm
Thư đi hồn cũng đi theo
Bỗng chốc chỉ còn trơ lại thân này.

Dịch thơ:

KHÚC NGÂM GỬI  THƯ VỀ

 Mực viết thành thư thấm lệ nhòa

Gửi người thân ở vạn dặm xa

Thư đi hồn cũng bay theo nốt

Bỗng chốc chỉ còn trơ lại ta

    送柳淳

青山臨黃河，
下有長安道。
世上名利人，
相逢不知老。

Phiên âm:

TỐNG LIỄU THUẦN

Thanh sơn lâm Hoàng Hà,
Hạ hữu Trường An đạo.
Thế thượng danh lợi nhân,
Tương phùng bất tri lão.

Dịch nghĩa:

TIỄN LIỄU THUẦN

Từ núi xanh vào sông Hoàng Hà,
Để tới kinh đô Trường An.
Những kẻ mưu cầu danh lợi trên cõi đời này,
Thường gặp để tiễn nhau đi, mà không biết mình đã già rồi.

Dịch thơ:

TIỄN LIỄU THUẦN

Vào Hoàng Hà  non xanh vời vợi
Để có đường  đi tới  Trường An

Kẻ cầu danh lợi trần gian

Gặp nhau chẳng biết dung nhan đã già!

        Liễu Thuần là một người bạn của tác giả, còn hàn vi, thường phải tới kinh đô Trường An để ứng thí hoặc vận động làm quan. Bản thân tác giả cũng rất lận đận trên đường công danh, ông thi mãi tới năm 41 tuổi mới đỗ tiến sĩ, lại phải vận động thêm 4 năm nữa mới được một chức nhỏ trong huyện. Bài có ý giễu bạn, nhưng cũng là giễu mình.

 濟源寒食其六

枋口花間掣手歸，
嵩山為我留紅暉。
可憐躑躅千萬尺，
柱地柱天疑欲飛。

Phiên âm:

TỄ NGUYÊN HÀN THỰC KÌ 6

Phương khẩu hoa gian xiết thủ quy,
Tung sơn vị ngã lưu hồng huy.
Khả liên trịch trục thiên vạn xích,
Trụ địa trụ thiên nghi dục phi.

Dịch nghĩa:

 HÀN THỰC Ở TỄ NGUYÊN  KÌ 6

Trong đám hoa ở bến đò Phương thu tay về,
Núi Tung vì ta mà giữ lại những tia nắng hồng.
Thương cho rặng hoa trịch trục kéo dài cả ngàn vạn thước,
Chống chọi với đất trời nghi rằng sắp rụng bay.

  

 Dịch thơ:

 HÀN THỰC Ở TỄ NGUYÊN  KÌ 6

Ở bến đò Phương tay thu về

Núi Tung giữ lại nắng từng tia

Thương hoa trịch trục ngàn vạn thước

Chống chọi đất trời sắp rụng kia

        Tễ Nguyên nay gồm phần tây bắc tỉnh Hà Nam, bờ bắc sông Hoàng Hà, tiếp giáp tỉnh Sơn Tây.

 濟源寒食其七

蜜蜂為主各磨牙，
咬盡村中萬木花。
君家甕甕今應滿，
五色冬籠甚可誇。

Phiên âm:

TỄ NGUYÊN HÀN THỰC KÌ 7

Mật phong vị chủ các ma nha,
Giảo tận thôn trung vạn mộc hoa.
Quân gia úng úng kim ưng mãn,
Ngũ sắc đông lung thậm khả khoa.

Dịch nghĩa:

HÀN THỰC Ở TỄ NGUYÊN  KÌ 7

Lũ ong mật vì chủ mà mài răng nhọn,
Vào thôn xóm gom phấn từ vạn hoa làm mật.
Hôm nay nhà ông hũ hũ đều đầy,
Những hũ bằng tre mùa đông sơn năm màu đáng được khoe ra.

Dịch thơ:

HÀN THỰC Ở TỄ NGUYÊN  KÌ 7

Ong  răng mài nhọn cũng vì ta

Vào thôn gom phấn từ muôn hoa

Nhà nay hũ hũ đều đầy cả

Hũ đông ngũ sắc đáng phô ra

  

     去婦

君心匣中鏡，
一破不復全。
妾心藕中絲，
雖斷猶牽連。

Phiên âm:

KHỨ PHỤ

Quân tâm hạp trung kính,
Nhất phá bất phục toàn.
Thiếp tâm ngẫu trung ty,
Tuy đoạn do khiên liên.

Dịch nghĩa:

NGƯỜI VỢ BỊ RUỒNG BỎ

Lòng chàng như gương trong hộp,
Một khi vỡ là không thể gắn lại được nguyên lành.
Lòng thiếp như tơ trong ngó sen
Dẫu (ngó) đứt lìa vẫn cứ liền với nhau.

Dịch thơ:

NGƯỜI VỢ BỊ RUỒNG BỎ

 Lòng chàng như chiếc gương trong hộp

Đã vỡ rồi sao khớp vẹn nguyên

Lòng thiếp như tơ ngó sen

Dẫu đứt lìa vẫn cứ liền keo sơn!

        Bài thơ nói lên tư tưởng tiến bộ của tác giả, được thể hiện qua lòng đồng tình sâu sắc với nỗi bất hạnh cũng như thái độ trân trọng đối với phẩm chất đẹp đẽ của người phụ nữ trong xã hội xưa.
        Tiếp thu hình tượng của bài thơ trên, Nguyễn Du viết: "Tiếc thay chút nghĩa cũ càng, Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng" (Truyện Kiều)

Nguồn:
        1. Phùng Hoài Ngọc, Thi ca từ Trung Hoa, NXB ĐHQG Thành phố Hồ Chí Minh, 2008
          2. Nguyễn Khắc Phi, Mối quan hệ giữa văn học Việt Nam và văn học Trung Quốc qua cái nhìn so sánh, NXB Giáo dục, 2004

怨詩

試妾與君淚，
兩處滴池水。
看取芙蓉花，
今年為誰死。

Phiên âm:

OÁN THI

Thí thiếp dữ quân lệ,
Lưỡng xứ trích trì thuỷ.
Khán thủ phù dung hoa,
Kim niên vị thuỳ tử.

Dịch nghĩa:

THƠ HỜN

Thiếp cùng chàng hãy thử xem,
Ta ở hai nơi, cùng giỏ nước mắt tương tư xuống nước ao.
Rồi xem hoa sen,
Năm nay sẽ vì nước mắt của ai mà chết.

 Dịch thơ:

THƠ HỜN

Thiếp cùng chàng  hãy xem sao

Hai ta lệ nhỏ xuống ao nước đầy

Rồi xem những đóa sen đây

Lụi tàn vì nước mắt này của ai?

洛橋晚望

天津橋下冰初結，
洛陽陌上人行絕。
榆柳蕭疏樓閣閑，
月明直見嵩山雪。

Phiên âm:

LẠC KIỀU VÃN VỌNG

Thiên Tân kiều hạ băng sơ kết,
Lạc Dương mạch thượng nhân hành tuyệt.
Du liễu tiêu sơ lâu các nhàn,
Nguyệt minh trực kiến Tung sơn tuyết.

Dịch nghĩa:

CHIỀU TỐI NGẮM CẢNH TRÊN CẦU LẠC

Nước dưới cầu Thiên Tân đang đóng thành băng,
Trên đường phố Lạc Dương không còn bóng người đi bộ.
Cây du, cây liễu xác xơ, nhà hàng vắng khách,
Trăng sáng, trông thấy tuyết đóng trên núi Tung.

Dịch thơ:

CHIỀU TỐI NGẮM CẢNH TRÊN CẦU LẠC

Cầu Thiên Tân nước dần băng đóng
Đường Lạc Dương vắng bóng người qua
Cây xơ xác, quán  người thưa
Sáng trăng, trông thấy tuyết mờ núi Tung

聞砧

杜鵑聲不哀，
斷猿聲不切。
月下誰家砧，
一聲腸一絕。
杵聲不為客，
客聞發自白。
杵聲不為衣，
欲令游子悲。

Phiên âm:

VĂN CHÂM

Đỗ quyên thanh bất ai,
Đoạn viên thanh bất thiết.
Nguyệt hạ thuỳ gia châm,
Nhất thanh trường nhất tuyệt.
Xử thanh bất vị khách,
Khách văn phát tự bạch.
Xử thanh bất vị y,
Dục linh du tử bi.

Dịch nghĩa:

NGHE TIẾNG CHẦY ĐẬP GIẶT ÁO

Tiếng chim cuốc chẳng buồn,
Tiếng vượn hú chốc chốc chẳng thảm thiết.
Tiếng chầy giặt áo nhà ai dưới ánh trăng,
Mỗi tiếng là mỗi đau lòng.
Tiếng chầy chẳng vì khách,
Khách nghe sinh tóc bạc.
Tiếng chầy chẳng vì áo,
Cũng khiến kẻ đi chơi xa buồn bã.

 
Nguồn: Đường thi quan chỉ, Từ Bắc Văn, Tế Nam xuất bản xã, 1995

Dịch thơ:

NGHE TIẾNG CHẦY ĐẬP GIẶT ÁO

Chẳng thấy buồn tiếng kêu chim cuốc

Thảm thiết chi chốc chốc vượn kêu

Chầy ai đập dưới trăng treo

Mỗi tiếng vang vọng trải theo nỗi lòng

Tiếng chầy đừng có mong vì khách

Khách  nghe xong tóc bạc phơ phơ

Tiếng chày chỉ vọng vu vơ

Khiến cho bao kẻ xót xa đượm  buồn!

Nguyễn Ngọc Kiên