Châu Thạch
 |
| Châu Thạch |
Vừa qua, trên trang http://dangxuanxuyen.blogspot.com,
một sự kiện đem đến cho bạn đọc niềm vui thưởng thức thơ cùng với nhiều suy tư về
quê hương. Đây là một đề tài lý thú nên Châu Thạch nghĩ mình nên sơ lược và phổ
biến rộng thêm hầu góp một chút thư giãn cho bạn đọc trên các diễn đàn văn nghệ.
Số là trên trang mạng
blogs nầy nhà thơ Đặng Xuân Xuyến đăng một bài thơ của mình như sau:
VỀ ĐI EM
-Thương tặng
T.T.Q.T-
Về đi em! Về ngắm trăng buông
Câu mái đẩy lèn sâu ký ức
Dựa vai anh ngắm đời rất thực
Cổ tích trầu cau đã hết nhựa rồi.
.
Em cứ về! Ừ! Một lần thôi
Dẫu nắng bên sông không còn chấp
chới
Câu lý ngày xưa dẫu thôi diệu vợi
Ta tựa vai nhau nối lại câu hò.
.
Em cứ về! Đừng mải đắn đo
Về một lần thôi nằm nghe sông hát
Về một lần thôi rộn đêm gió mát
Nghe tiếng lòng khủa nước đêm
trăng.
.
Em cứ về! Ừ! Một đêm trăng …
*
Hà Nội, đêm 30 tháng 07/2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Phải nói bài thơ thật hay
và buồn lắm.
Một ngày sau trên trang
mạng nầy lại xuất hiện một bài thơ tạm xem như là phản bác của nhà thơ Nguyễn
Khôi như sau:
VỀ LÀM CHI NỮA?
 |
| Nguyễn Khôi |
"Quê hương
khuất bóng hoàng hôn
Trên sông khói sóng cho
buồn lòng ai "
- thơ Thôi Hiệu
Tặng: Đặng Xuân Xuyến
Tác giả bài VỀ ĐI EM.
--------
--------
Ừ, có nhớ... thôi, đừng về em ạ
Có còn đâu mái rạ, bờ tre
Xóm lên phố đã bê tông tất cả
Đường lấn sân không còn nữa vỉa
hè...
.
Ừ, có nhớ... thôi, đừng về em ạ
Ánh trăng mơ? - đã có điện thay
rồi
Trầu cau chỉ còn trong Cổ tích
Mảnh vườn xưa đã theo mẹ về
trời...
.
Ừ, có nhớ... thôi, đừng về em ạ
Máy bơm kêu xình xịch trên đồng
Chẳng có ai "xịch xòm"
tát nước
Nhạc "chát bùm" loa xóm
váng đoài đông...
.
Ừ, có nhớ... thôi, đừng về em ạ
Đâu còn rừng rợp trắng cánh cò bay
Tiếng sáo diều chỉ còn trong film
ảnh
Còn đâu "cầu Quan Họ"
để chia tay...
.
Ừ, có nhớ.. .thôi, đừng về em ạ
Dòng sông xanh trong ký ức thầm
thì
đã thành dòng Formosa nhiễm độc
lòng quê mẹ
Trai gái làng đang bỏ xứ mà đi...
*
Quê đêm
31-07-2016
NGUYỄN KHÔI
Mấy ngày sau nữa, trên
trang mạng nầy xuất hiện bài viết của tác giả Nguyễn Bàng, một bài viết vừa
bình thơ vừa tâm sự đầy tình cảm. Châu Thạch nghĩ nên đăng lại toàn bộ bài viết
nầy để bạn đọc thưởng thức. Ai đã đọc rồi nay đọc lại sẽ thấy thêm một lần xao
động con tim.
.
QUÊ HƯƠNG - TRẺ: VỀ ĐI EM
GIÀ: VỀ LÀM CHI NỮA?
Tôi, một đời xa quê, chỉ
được sống với gia đình ở quê mười năm tuổi thơ rồi sau đó cứ mỗi tuổi một xa
quê hơn. Đầu tiên là từ quê ra tỉnh học, rồi lên miền núi, xuống miền biển, lấy
vợ sinh con đẻ cái ở đất khách quê người. Giờ về già lại vào sống ở trong Nam ,
quê hương không chỉ “khuất bóng hoàng hôn” mà
bình minh cũng không nhìn thấy bóng. Trong tôi nỗi nhớ quê nhà luôn sâu nặng và
lòng khát khao được về sống ở quê nhà ngày càng kết thành một giấc mộng lớn.
Bởi thế, ngày 01 tháng 08/2016, có trong tay bài
thơ VỀ
ĐI EM của Đặng Xuân Xuyến viết ngày 30/07/2016, tôi đọc bài thơ ấy
với một niềm hứng khởi say mê.
Bài thơ mời mọc một cô em:
Về đi em! Về ngắm trăng
buông
Chỉ một lần về ngắm trăng
buông thôi, nhưng qua lời mời gọi đầy yêu thương của nhà thơ đã làm sống
dậy biết bao hình ảnh đẹp của quê nhà: mảnh trăng buông, câu mái đẩy,
dòng sông hát, đêm thanh gió mát.
Chỉ một lần về ngắm trăng
buông thôi, nhưng em sẽ cùng ta nuôi hy vọng tô sống lại những vẻ đẹp của
quê nhà đang bị dần phai nhạt:
Cổ tích trầu cau đã hết nhựa rồi,
Và:
Dẫu nắng bên sông không còn chấp
chới,
Câu lý ngày xưa dẫu thôi diệu vợi
Thì:
Ta tựa vai nhau nối lại câu hò.
Với những lời nhắn gọi
dịu dàng thiết tha ấy, Đặng Xuân Xuyến đã bộc lộ rất đẹp tình yêu thương, niềm
trách nhiệm đối với quê nhà và hy vọng sẽ cùng em sẽ níu giữ lại được những nét
đẹp xưa của quê hương.
Hai năm
trước, năm 2014, tôi đã nghe tiếng thơ Đặng Xuân Xuyến nhắn gọi một người bạn,
bạn trai: VỀ
QUÊ ĐI MÀY:
Mày về quê chơi đi
Về với tao. Về với thời thơ dại
Về đi mày
Đừng lời nói gió bay.
Nay lại nghe anh nhắn gọi
một người bạn, bạn gái, đúng hơn là bạn tình, bởi lẽ nếu nàng về quê thì sẽ:
Dựa vai anh ngắm đời rất thực
Tôi có cảm giác như Đặng
Xuân Xuyến không phải lên tiếng gọi một người bạn trai VỀ QUÊ ĐI MÀY năm xưa và
gọi một người bạn gái VỀ ĐI EM năm nay mà là gọi cả tôi, một người già đang
trên đường tới cõi: VỀ ĐI ANH, VỀ ĐI BÁC!
Khiến nỗi nhớ quê hương
trong tôi lại ùa dậy khôn khuây.
Tôi khẽ gọi người vợ già
đã cùng nhau tình chồng nghĩa vợ trên 50 năm
lại gần, đọc cho bà nghe bài thơ của Đặng Xuân Xuyến rồi cả hai cùng thì thầm
ao ước được về quê sống nốt những tháng ngày còn lại như cảnh mấy câu thơ mà
chúng tôi đã thuộc:
Đêm đêm chồng gối trên tay vợ
Khe khẽ ngâm câu biệt thị thành
Vợ dạ trở mình cho bớt lạnh
Suốt đời em chỉ biết theo anh!
Hai mái đầu bạc đang chụm
nhau trong ước mộng ấy thì bất ngờ bài
thơ VỀ LÀM CHI NỮA của nhà thơ lão thành Nguyễn Khôi viết ngày 31/07/2016 hiện
lên trong hộp thư của tôi.
Bác Nguyễn
Khôi đay đi đay lại không phải hai ba lần mà tới 5 lần một câu:
Ừ, có nhớ... thôi, đừng về em ạ
Rồi bác
nói rõ vì sao lại “đừng về em ạ” :
Vì, quê cũ có còn đâu mái rạ bờ
tre, có còn đâu ánh trăng mơ,
Trầu cau chỉ còn trong cổ
tích
Mảnh vườn xưa đã theo mẹ về trời..
Cũng còn đâu ai xịch xòm tát nước, còn
đâu rừng rợp
trắng cánh cò bay cùng tiếng sáo diều và cầu Quan họ. Mà
thay vào đó là bê tông, là điện, là máy bơm, là:
Nhạc "chát bùm" loa xóm
váng đoài đông..
Và dòng sông, cái dòng
sông mà hôm qua nhà thơ trẻ Đặng Xuân Xuyến còn đầy mộng mơ:
Về một lần thôi nằm nghe sông hát
Thì hôm nay, nhà thơ già
Nguyễn Khôi lại vẽ nên đầy chân thực đau xót:
Dòng sông xanh trong ký ức thầm
thì
đã thành dòng Formosa nhiễm độc
lòng quê mẹ
Trai gái làng đang bỏ xứ mà đi...
Formosa đã từng gây
nỗi ám ảnh kinh hoàng cho cả dân tộc ta, giờ thành dòng
sông nhiễm độc lòng quê mẹ, thì VỀ LÀM CHI NỮA là một lời khuyên rất chí
tình.
Bà vợ già của tôi sầu não
hỏi:
- Vậy biết nghe ai, nghe
anh nhà thơ trẻ Đặng Xuân Xuyến VỀ
ĐI hay nghe bác nhà thơ già Nguyễn Khôi VỀ LÀM CHI NỮA?
Tự nhiên tôi
mắt lệ rưng rưng:
- Nhà thơ trẻ Đặng Xuân
Xuyến cũng vì yêu quê hương mà khao khát về quê với bao hy vọng đẹp, cái tình
quê ấy rất đáng trân trọng. Nhà thơ già Nguyễn Khôi cũng vì yêu quê hương mà
xót xa trước cảnh hồn cốt của quê hương đã mất hết, trai gái quê nhà vừa đói
khổ vừa bị đầu độc phải đang bỏ xứ mà đi; tấm lòng già nguyên vẹn tình quê ấy
thật ngàn lần đáng kính và ngưỡng mộ.
Còn đôi ta, mơ được về
quê sống nốt quãng tuổi già cũng là mơ ước chung của người đời rất đáng được
mơ, ai ai cuối cùng cũng được trở về với cội nguồn sinh ra mình. Nhưng cuộc đời
bãi bể nương dâu, quê nhà mình cũng như quê bác Nguyễn Khôi:
Xóm lên phố đã bê tông tất cả
Đường lấn sân không còn nữa viả
hè...
Đất quê mình giờ mới thực
tấc đất tấc vàng, dẫu có về được mình cũng
đâu có nổi một thước đất cắm dùi. Thôi thì đành Giấc hương quan luống
lần mơ canh dài, chứ sao!
Bà vợ già của tôi khẽ thở
dài:
- Vâng! Vậy mình
nhớ chiều chiều cùng dắt tay nhau ra đầu hẻm, chờ lúc vắng vẻ nhất mà Trông về quê mẹ
, mình nhé!
*.
Thành phố Sài
Gòn
Ngày 01 tháng
08/ 2016
NGUYỄN BÀNG
.
CHÂU THẠCH THÊM VÀI Ý KIẾN
Về hay không về theo
thơ Nguyễn Khôi?
Thật ra nhà thơ Nguyễn
Khôi không biểu không về mà lại càng thúc dục nên về mau hơn nữa. Tôi đã thấy
nhiều người quỳ trước quan tài cha khóc lóc trách anh em mình sao không phụng
dưỡng cha cho tốt, để cha chết sớm nên mình về không thấy mặt. Tôi đã thấy nhiều
người đi quanh vườn xưa tìm lại từng cây mít từng gốc xoài nay không còn nữa,
rồi trách anh em mình sao lại để nó chết đi. Người anh của tôi đã điện bảo tôi
phải giữ lại một nhánh bơ vươn mình che kín sân nhà như là cánh tay của Má chở
che, nhưng trận cuồng phong đã bẻ gảy nó trước khi anh về. Những người nầy nếu
đọc thơ của Nguyễn Khôi thì hãy mau về. Về vì quê hương biến dạng từng
ngày. Về để nhìn lại những gì còn lưu lại kỷ niệm của ngày xưa. Đọc thơ Đặng
Xuân Xuyến biểu về thì buồn một, nước mắt rưng rưng. Đọc thơ Nguyễn Khôi biểu
không về thì buồn mười, nước mắt chảy thành dòng. Cả hai nhà thơ đều thúc dục
ta về trong lời thơ ý giống nhau mà tứ khác nhau. Nhà thơ Nguyễn Khôi trút uất
ức vào thơ, giận dỗi vì nếu em về chậm thì quê hương sẽ chết hết như “dòng
Formosa nhiểm độc”, vì thế ông biểu em đừng về nhưng thật ra lại biểu em về
mau, về cấp bách. Nhà thơ sợ em về chậm rồi sẽ khóc trên tay ông và biết đâu sẽ
trách ông về những nỗi oan mà ông không làm nhưng hứng chịu. “Về đi em” hay “về
làm chi nữa” đều là tiếng gọi người về trong nỗi xót xa, đều là tâm trạng của
những người có lòng khi thấy quê hương mỗi ngày mất đi bản sắc.
Tôi nghĩ vợ chồng cụ Bàng
hay tất cả những người con xa xứ khác, đừng “Chiều chiều cùng dắt
tay ra đầu hẻm, chờ lúc vắng vẻ nhất mà trông về quê mẹ” mà hãy về ngay.
Nếu quý vị không về hay về chậm sẽ không còn chi nữa, cụ Nguyễn Khôi sẽ tràn
nước mắt đêm ngày và Đặng Xuân Xuyến thì xót xa lặng “nằm nghe sông hát” u buồn
./.
*
Đà Nẵng, ngày
02 tháng 08.2016
CHÂU THẠCH
(Trương Văn Trạn)
Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà
Nẵng.
ĐT: 0914102309
Email: truongvantran@hotmail.com
.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét