Mấy anh em văn nghệ chúng tôi trong một lần trà dư tửu hậu nêu thắc mắc: “Tiếng bom Sa Diện” (Tiếng bom Phạm Hồng Thái) hay “Tiếng bom Sa Điện”.
Bây
giờ trên mạng ghi nhan nhản là Sa Điện. Điều đáng nói đó là những trang nghiên
cứu lịch sử và giải đáp thắc mắc, trang mạng đề cương ôn thi sử cho hs, thậm
chí còn là trang từ điển mạng nữa. Xin dẫn vài đường links:
- Yếu
tố nghịch lý và chân lý trong tiếng bom Sa Điện của Phạm Hồng Thái
http://btxvnt.org.vn/chuyen-de-toa-dam-khoa-hoc-ve-pham-hong-thai-post2130?fbclid
- Sự
kiện tiếng bom Sa Điện (Quảng Châu- Trung Quốc) vào tháng 6/1924 gắn liền với
tên tuổi của...
-
Tiếng bom Sa Điện là gì? Nghĩa của từ “tiếng bom Sa Điện” trong tiếng Việt – Từ
điển Việt Việt (VIETTUDIEN.COM)
Trước
1975, chúng tôi học sử là “Tiếng bom Sa Diện”. Vậy thì “Sa Diện” hay “Sa Điện”,
tên gọi nào mới đúng?
*
Xin
nêu ngắn gọn về lịch sử “Tiếng bom Sa Diện” hay “Tiếng bom Phạm Hồng Thái”:
Phạm Hồng Thái và tiếng bom thức tỉnh chân
lý.
“Một
tiếng lôi đình kinh vũ trụ
Tấm
gương trung nghĩa động thần minh.”
Hơn
90 năm trước, một tiếng nổ đã vang lên tại Quảng Châu [Trung Quốc] làm chấn động
dư luận quốc tế. Lịch sử sẽ không quên khoảnh khắc ngày 19/06/1924, khi tiếng
bom ám sát viên toàn quyền Đông Dương Merlin vang lên tại khách sạn Victoria,
thuộc địa phận tô giới Sa Diện. Vị anh hùng đã tạo nên sự kiện ấy, đã đánh một
mốc son trong lịch sử Việt Nam cận đại ấy là Phạm Hồng Thái (1895-1924), người
con của mảnh đất Do Nha, nay là xã Hưng Nhân huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An.
Tuy
nhiên, vụ ám sát không thành; Merlin thoát chết. Năm người tử vong là: vợ chồng
P. C. Demaretz, Giám đốc hãng General Silk Importing Co. of New York; E.
Rougeau, phụ tá cho Ngân hàng Đông Dương; Pelletier, phụ tá cho hãng Varenne
& Proton và E. Gerin của hãng Messrs. Gerin, Dreward & Co. Toàn quyền
Merlin dù thoát nạn nhưng vẫn bị thương nhẹ.
Phạm
Hồng Thái thoát được khỏi khách sạn nhưng bị truy đuổi gắt gao. Vì không muốn bị
bắt nên ông đã nhảy xuống dòng Châu Giang và bị nước cuốn trôi vì kiệt sức. Sự
kiện này được đã làm chấn động thời sự trong vùng.
Nhân
dân Quảng Châu cho đó là hành vi nghĩa liệt, đưa thi thể Phạm Hồng Thái mai
táng ở chân đồi Bạch Vân.
Vào
tháng 12 năm 1924, mặc cho sự phản đối của chính quyền Pháp tại Đông Dương,
chính quyền Tôn Trung Sơn của Trung Hoa Dân Quốc vẫn mai táng thi hài của Phạm
Hồng Thái tại khu vực nghĩa trang liệt sĩ Hoàng Hoa Cương, thành phố Quảng
Châu, sau này được gọi làNghĩa trang Trung ương Hoàng Hoa Cương, mộ của ông nằm
bên cạnh các Liệt sĩ Trung Quốc, mộ chí ghi “Việt Nam Phạm Hồng Thái Liệt sĩ
chi mộ”.
*
Tra
cứu sách vở, tôi thấy chỉ có địa danh Sa Diện mới có ý nghĩa. Còn Sa Điện là
cách gọi trại đi không có ý nghĩa rõ ràng.
SA DIỆN
沙面
Sa
Diện (沙面) là một đảo sông nhân tạo
dạng cồn cát thuộc quận Lệ Loan, thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung
Quốc. “Sa Diện” nghĩa là “bề mặt cát”, ý chỉ đặc điểm của đảo này.
Năm
1859, Anh Quốc và Pháp đào một con kênh nhân tạo tách vùng đất mà nay là đảo Sa
Diện khỏi đất liền. Nhà Thanh giao vùng đất này làm tô giới cho Pháp và Anh Quốc
chia nhau mãi đến năm 1943. Vì vậy, hòn đảo mang trong mình bề dày lịch sử gợi
nhớ đến giai đoạn nửa thuộc địa qua những con phố đi bộ yên ả rợp bóng cây; hai
bên đường là những toà nhà từng một thời là tổng lãnh sự quán và các tiệm buôn
của nhiều nước châu Âu và Nhật Bản. Trên đảo còn có vài khách sạn, nhà nghỉ,
nhà hàng và các tiệm bán đồ lưu niệm hoặc đồ cổ.
Đảo
Sa Diện có diện tích 0.3 km², dài 900 m tính từ đông sang tây và rộng 300 m
tính từ bắc xuống nam. Đảo này nằm cách đất liền bởi một con kênh đào ở phía bắc,
còn phía nam là dòng Châu Giang.
Mời
xem video clip của chính người Trung Quốc đăng:
广州市-沙面岛 Đảo Sa Diện - Thành phố Quảng Châu https://www.facebook.com/watch/?v=1205552802941049
Hình
ảnh Sa Diện - 沙面, là
khu du lịch, khu phong cảnh, thắng cảnh nổi tiếng ở Quảng Châu. Mức độ xanh hóa
tốt, có đến hơn 150 cây cổ thụ, không khí trong lành, vệ sinh môi trường tốt,
có thể xứng với cái tên chốn bồng lai tiên cảnh ở Quảng Châu. Về kiến trúc, nó
được xây dựng chủ yếu vào cuối thế kỷ 19 và mang đậm phong cách phương Tây, về
cơ bản đều là kiến trúc văn vật.
SANG
QUẢNG CHÂU ĐÁNH HÀNG KẾT HỢP VUI CHƠI THÌ ĐI ĐÂU? Có giới thiệu về Sa Diện:
*
Tra
từ Hán Việt thì ĐIỆN không có nghĩa thích hợp trong từ Sa Điện.
殿 điện [điến, đán]: Cung điện, Toán quân đi sau, Công
lao của cấp dưới.
甸 điện [thịnh, điền]:
-
Vùng quanh thành của nhà vua cách 500 dặm gọi là điện.
-
Một âm là điền. Thuế điện (Thuế điền).
-
Săn bắn.
Ta
có thể khẳng định TIẾNG BOM SA DIỆN mớilà cách gọi đúng của TIẾNG BOM PHẠM HỒNG
THÁI.
La Thụy
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét