MỘT LẦN GẶP TS HOÀNG XUÂN SÍNH

 

            GS TS Hoàng Xuân Sinh (Ảnh lấy trên mạng)

       Năm 1977 tôi nghỉ phép về thăm vợ con ở Thư viện tỉnh Hà Nam Ninh. Thư viện tỉnh mời Tiến sĩ Hoàng Xuân Sính về nói chuyện giới thiệu tác phẩm “Một số phận vinh quang và cay đắng” của  Liu-Bốp Vô-rôn-xô-va (Nxb. Phụ Nữ 1976. – In lần 2) (Văn học Nga). Tác phẩm kể về cuộc đời của nhà nữ toán học Sofia Vasilyevna Kovalevskaya phải chịu biết bao thiệt thòi khổ sở, hy sinh cả hạnh phúc cá nhân để thực hiện lý tưởng xuất ngoại học tập chiếm lĩnh khoa học... Cùng với vinh quang, nhân vật cũng chịu biết bao cay đắng cuộc đời.

Cuộc đời Ts. Toán học Hoàng Xuân Sính có nét tương đồng với nhân vật trong tác phẩm. Có lẽ vì sự tương đồng này, cùng với kiến thức rộng sâu, cách nói giản dị dễ hiểu, bà Hoàng Xuân Sính nói rất hấp dẫn. Hội trường Nhà hát 3 – 2 xếp 800 ghế mà không đủ chỗ cho bạn đọc, lối đi lại và hành lang nhà hát đông đặc người nghe. Cuộc nói chuyện giới thiệu sách của bà Hoảng Xuân Sính thu hút người nghe từ đầu đến cuối suốt ba tiếng đồng hồ không giải lao.

Thư viện tỉnh được tỉnh cho mượn một xe u oát - com măng ca mui bạt để tiễn bà Hoàng Xuân Sính về Hà Nội. Lãnh đạo Thư viện tỉnh nhờ tôi thay mặt cơ quan, một công đôi việc, nhân về đơn vị, tiễn bà Hoàng Xuân Sính luôn.

Bà mời chúng tôi lên thăm nhà ở tầng ba. Phòng lắp ghép thấp nhỏ như hộp diêm, trần không trát vữa, còn nguyên nốt cốt pha. Bà Hoàng Xuân Sính bật cái quạt con để bàn chĩa về phía chúng tôi và mở tủ lạnh lấy ra một chai nước cam pha sẵn. Đoạn, bà lau ba cái bát sứ Hải Dương bằng cái khăn mặt trắng, rồi rót đầy nước cam vàng sếnh.

- Mời hai anh uống cho mát. Nghỉ ngơi chút rồi hãy đi.

Tôi và anh lái xe đang khát khô cổ, nóng bức mùa hè mồ hôi lép nhép trong quần áo, cảm giác nước cam thật tuyệt vời. Tôi bê bằng hai tay nâng bát nước cam lên tu ừng ực. Anh lái xe hích nhẹ nhìn tôi đầy ngụ ý: “Uống từ tốn thôi, phải tỏ ra lịch sự chứ, người ta là trí thức đấy!” Thấy anh lái xe bỏ lại khoảng 1/3 bát nước, tôi cũng vội bỏ bát còn chừng 1/4 nước xuống bàn.

Bà Hoàng Xuân Sính kể cho chúng tôi nghe về cậu con trai học Đại học Bách khoa, về cuộc đời bà, về việc bà đi bảo vệ thành công luận án tiến sĩ toán học ở Paris, rồi về nước sống ra sao. Khi chúng tôi chuẩn bị tạm biệt thì bà nhắc:

- Hai anh uống hết nước đi!

Thấy bà định rót thêm nước cam cho khách, tôi vội ngăn lại:

- Thôi chị ạ. Chúng em dùng đủ rồi ạ!

Nghe vậy, bà liền đổ hai bát nước thừa của chúng tôi vào bát của bà và uống một hơi, rất tự nhiên thoải mái.

Chỉ một lần gặp, mà ấn tượng về bà Hoàng Xuân Sinh trong tôi còn đến bây giờ. Quả thật từ kiến thức đến phong cách sống giản dị của bà thật trái ngược với nhiều nhà trí thức mà tôi từng gặp. Tôi không bao giờ quên bài học về sự tiết kiệm mà tôi học được ở TS. Hoàng Xuân Sính trong lần gặp bà duy nhất năm ấy.

 

TMG