THỜI ĐẠN LỬA : Tiểu thuyết / Phan Đạt Ninh

 

                       (Bản thảo)

 

       Phần 1: THỜI MỘNG MƠ

 

                           Chương 1

 

       Chiều nay ông Thăng và con gái ra trang trại làm vườn. Trông thấy Minh và Hùng ông đã lên tiếng:

- Hai đứa tối nay vào bác ăn cơm.

       Nghe ông Thăng nói vậy, Hùng lên tiếng:

- Bác mời nhưng con gái bác có mời đâu mà tụi cháu dám vào?

       Ông Thăng cười lớn:

- Vậy hả? Thích em nó mời thì bảo em nó mời.

Nghe bố nói thế Nụ tủm tỉm cười.

Hùng khoái chí khi nghe bác chủ nói vậy. Hùng đang muốn nghe Nụ nói.

Minh đưa mắt nhìn Nụ bắt gặp ánh mắt Nụ cũng đang nhìn mình vẻ hơi buồn. Minh linh cảm đôi mắt ấy đang ẩn chứa điều gì?

Nụ để bố nói chuyện. Cô lẳng lặng gánh đôi thùng lại phía bờ ao.

Nụ đặt đôi thùng xuống đất, xắn cao hai ống quần,vuốt lại mái tóc cúi người vục đôi thùng xuống nước. Đám bèo xanh nhỏ ly ti tản ra một khoảng rộng. Lũ cá thấy mặt nước nổi bọt ngóc đầu lên đớp. Nụ gánh hai thùng nước đầy bước lên.

       Nụ không biết Minh đang chăm chú theo dõi từng việc làm của cô.

       Hùng đứng nói chuyện với bác chủ mà hồn vía như người trên giời rơi xuống. Thấy Hùng ngơ ngơ bác chủ phê phán:

- Cậu nói chuyện với tớ mà chẳng tập trung gì cả. Tớ hỏi một đằng trả lời một nẻo?

Hùng hỏi lại:

- Ý gì hở bác?

- Lại còn thế! Tớ hỏi chuyện vua Quang Trung cưỡi voi xuất quân ra Bắc năm nào?

       Cậu lại trả lời bà Trưng và vua Quang Trung là hai chị em.

Hùng cố tình nói chệch để chọc bác chủ:

- Thế bác có biết bà Trưng và Quang Trung ai nhiều tuổi hơn không?

- Bà Trưng!

- Vậy bà Trưng chẳng là chị à? Còn vua Quang Trung cưỡi voi ra Bắc năm nào? Bác ở gần lịch sử không biết thì thôi. Cháu hậu sinh, xa lịch sử, xa lắc xa lơ làm sao cháu biết được?

       Nghe Hùng nói bác chủ phá lên cười:

- Chuyện cậu này lởm khởm thật!

       Tiếng bố cười to khiến Nụ dừng tay tưới rau. Minh cũng vậy đứng ngẩn người quay nhìn về phía bác chủ.

Hùng kệ ông chủ đứng đấy cười một mình đi đến chỗ Nụ nói như máy:

- Khổ thân bố em quá! Bố em thích chuyện lịch sử mà không có sách. Bữa nào anh phải kiếm cho bố em vài cuốn sử thế giới, sử trong nước để bố em đọc. Vừa nãy anh chọc cho bố em cười phớ lớ. Không hiểu bố em sướng hay cười anh bá đạo?

       Nụ không tỏ thái độ gì khi nghe Hùng nói. Dường như cô không quan tâm. Cô cúi người múc từng gáo nước tưới cho những gốc cà đang mùa trổ hoa.

Hùng láu táu:

- Để anh tưới cho!

       Cô gái buông tay. Hùng ném chiếc gáo vào một góc, bê bổng chiếc nồi đất còn lưng lửng nước nghiêng người, nghiêng nồi tưới xuống.

- Thế chứ! Làm như em thì năng suất cái gì?

       Nụ cười. Minh đứng bên nói:

- Từ chiều mai cậu nhớ tưới rau thường xuyên giúp Nụ nhé!

Hùng trả lời tắp lự:

- Nhất trí cả hai tay!

       Nụ quay sang nhìn Minh vẻ trách móc:

- Sao anh nói vậy?

       Câu nói của Minh là nói vui không ẩn ý gì sao làm cho Nụ nghĩ khác? Minh vân vi.

- Cậu ở đây tưới. Tớ đi gánh nước cho cậu tưới thoải mái. Nụ theo anh?

       Minh quẩy đôi thùng phăm phăm đi ra ao. Nụ hớt hải chạy theo nói:

- Ấy chết! Anh làm thế bố em lại mắng em lợi dụng các anh?

       Minh dừng lại nhìn Nụ. Nhìn sâu. Minh cố tình nói to:

- Bác Thăng ơi? Cháu gánh đỡ cho Nụ vài gánh nước nhá?

       Nụ đỏ mặt thủ thỉ:

- Anh làm thế chết em!

- Chết là chết thế nào? Chiều nay anh sẽ gánh đổ đầy bể nước cho em. Em khỏi phải gánh! Anh tính mười gánh là đầy bể chứ mấy?

- Sao anh nói chính xác thế? Đúng mười gánh!

Minh nói câu úp mở:

- Anh nhìn bể là biết. Anh nhìn người là biết.

       Nụ:

- Anh nhìn bể thì đúng chứ nhìn người thì nói xạo!

Trời quá chiều. Gió thổi mạnh khiến rặng tre bên bờ ao ngả nghiêng, chao đảo phát ra những âm thanh cọt kẹt. Minh phanh áo ngực đứng bên gốc cây mít lúc lỉu những quả hứng gió. Nụ thi thoảng đưa mắt nhìn Minh cười. Minh biết.

       Hùng tưới xong đến bên bác chủ:

- Bác già rồi mà vất quá! Sáng ra đồng, chiều lúi húi lợn gà, vườn tược. Đôi lợn này bác nuôi mấy tháng rồi?

- Sáu tháng! Ngày mua nó bảy cân. Giờ tầm ba chục.

- Bác cho nó ăn khổ thế, toàn bèo, chuối làm sao nó lớn được? Ba mươi cân là phải!

- Mấy bữa trước còn độc nước vo gạo. Tội cho nó uống bằng no. Nhưng biết làm thế nào?

       Thời buổi chiến tranh người còn đói huống hồ là lợn!

Nghe bác chủ nhà nói Minh chạnh lòng. Bữa cơm của Minh và Hùng cũng chỉ vài lưng cơm độn khoai độn ngô. Trọ học xa nhà, nửa tháng hai người mới về nhà lấy lương thực, thực phẩm một lần. Bố mẹ thường chuẩn bị cho dăm bơ gạo, dăm bơ lạc, vài cân khoai lang, cân bột mì, gói muối vừng. Hùng may mắn hơn có bố làm thêm nghề phụ kéo vó trên sông nên có thêm một hai cân cá khô đem đi. Thịt thà là thứ không nghĩ tới.

       Minh nói chuyện với bác chủ mà giác quan thứ sáu cứ thấy hình bóng Nụ đang chăm chú nhìn mình? Một ý nghĩ mơ hồ như sương khói trong Minh “Minh phải thật nghiêm túc với cô gái này. Hãy coi cô ấy như em gái. Con gái tuổi mười sáu, mười bảy trái tim dễ xúc động, dễ tổn thương chuyện tình cảm với bạn trai”. Nghĩ vậy Minh lại thấy buồn cười.

       Quan sát thấy công việc đã xong bác chủ hò chúng tôi:

- Nghỉ thôi! Hai đứa nhớ bảy giờ vào bác ăn cơm nhé!

- Vâng! Hùng nói rõ to!

 

Chương 2

 

       Chắc Hùng đói lắm nên mới nhanh mồm nhanh miệng “Vâng” như thế. Trưa nay tầm mười hai giờ Minh và Hùng mới tan học. Về đến nhà đã quá trưa. Hai người nấu mì ăn tạm để còn chợp mắt. Đêm qua Hùng và Minh học tận hai giờ sáng mới đi ngủ. Hùng đặt lưng là ngủ. Minh khó ngủ, nằm nhắm mắt mà trong hồn cứ lởn vởn chuyện nọ chuyện kia.

       Lượng mì chay nấu cà chua với muối dường như không đáp ứng nổi nhu cầu của chiếc dạ dày đang rỗng. Minh thấy hoa mắt, run tay nhưng cố lắc đầu để lấy lại trạng thái cân bằng nhưng chẳng được bao lâu. Người lại bung biêng. Nụ đi bên thấy trạng thái Minh hơi lạ hỏi:

- Anh làm sao thế?

       Minh nói nhỏ:

- Trưa nay bọn anh ăn vớ vẩn nên giờ đói. Dạ dày biểu tình.

- Vậy hả! Anh cố lên! Tý nữa em sẽ gắp cho anh nhiều thức ăn.

- Sao em chiều anh thế?

       Nụ không trả lời mà lừ mắt nhìn Minh.

       Nụ dường như chưa muốn chia tay, cô đi rất chậm. Nụ đi chậm bao nhiêu Minh thấy khó xử bấy nhiêu. Minh biết trên cao kia cặp mắt cú vọ của Hùng đang dõi theo.

- Em về đi! Mình đứng đây lâu anh Hùng có thể suy nghĩ khác về anh và em . Việc nữa, trong nhà mọi người chắc đang chờ em.

       Nghe Minh nói thế Nụ cười phá lên:

- Anh sợ anh Hùng à? Em không sợ! Nụ nói to cốt để Hùng nghe thấy rồi nhảy chân sáo chạy đi.

       Đợi Minh đến gần, Hùng nói xẵng:

       - Cậu chuyện trò đếch gì mà lâu thế? Đi tắm nhanh! Bữa tối nay hai thằng mình chắc bóng môi, bóng mép đây? Cá rán này, cá nấu riêu này. Hôm qua tớ thấy bác chủ kéo vó ngoài ao. Lơ mơ có thêm gà hay vịt nữa càng hay? Mà cũng không biết lý do gì mà bác ấy mời tụi mình nhỉ? Không khéo ăn xong bác ấy bảo “Nhà có con gái lớn, hai cậu thông cảm tìm nhà khác ở thì khóc tiếng Mán?”

       Minh:

- Làm gì có chuyện ấy! Chắc có giỗ nạt gì đấy! Mà thôi, cả tháng nay tụi mình ăn uống kham khổ như cố nông, tối nay thành phú ông, địa chủ cứ chén đẫy vào!

       Đánh bộ tủ giặt thơm nắng, gấp phẳng, cứng ly để dưới chiếu Minh và Hùng túc tắc sang nhà bác chủ. Tuy vậy trên đường đi cả hai cứ thấy vân vi? Hùng đắn đo suy nghĩ “Lý do gì mà bác chủ lại mời sang nhà ăn tối? Hay lại giống chuyện xảy ra ở xóm bên chủ nhà không cho ở vì tội ở bẩn. Đại loại quần áo, chăn màn không bao gấp, dăng vắt khắp nơi, nhà cửa, sân vườn không quét”.

       Còn Minh vân vi chủ nhà mời cơm chẳng lẽ đến tay không, bảo Hùng:

- Tụi mình xem có thứ gì mang sang nhỉ?

       Hùng tròn mắt.

- Ừ nhỉ! Hay là bác chủ thích lịch sử ta tặng bác ấy cuốn sử? Tớ với cậu học chung một quyển cũng được!

- Đồng ý!

       Hùng lại giá sách lục tìm cuốn lịch sử lớp 10 bỏ vào túi.

       Ngoài trời đã nhá nhem tối. Những đợt gió nồm nam từ cánh đồng thổi về dào dạt. Đã lâu rồi Hùng mới có cảm giác khoan khoái, dễ chịu như bây giờ.

 

Chương 3

 

Minh và Hùng mới đến cổng đã ngửi thấy mùi xôi nếp bay ra thơm phức.

Bác gái ra đón:

- Vào nhà đi hai cháu! Bác trai vừa nhắc hai đứa xong.

Minh:

- Bác trai đâu hở bác?

- Bác đang thắp hương cúng trong nhà? Hôm nay ngày giỗ bác cả!

Nghe từ “Bác cả” Minh hơi giật mình, định hỏi lại nhưng thôi.

       Cả hai bước vào nhà thấy bác chủ đang đứng chắp tay trước bàn thờ có di ảnh người phụ nữ trẻ. Sự “ngờ vực” của Minh lớn dần. Hùng ra ngoài nói chuyện với Nụ và Hoa.

       Không gian u uẩn mùi khói hương đậm đặc. Những vòng tròn khói mỏng tang đan xen nhau luẩn quẩn trong không gian nhỏ hẹp có cảm giác như linh hồn người quá cố đang về thụ hưởng. Minh ngắm kĩ bức chân dung người phụ nữ trẻ trên giấy ảnh đã ngả vàng. Minh biết họ mất đã lâu. Minh nhận xét người quá cố có rất nhiều nét giống Nụ và khác hoàn toàn với cô em gái Hoa.

       Làm xong thủ tục với người quá cố, bác chủ bảo Minh ra bàn uống nước. Nhìn đôi mắt đỏ hoe của ông Minh biết ông đã khóc. Minh hỏi:

- Bức ảnh trên bàn thờ là ai vậy bác?

Bác chủ không trả lời. Mươi phút sau bác nói với Minh:

- Hương cháy hết rồi. Giờ ta đi ăn.

Không thấy bác chủ trả lời câu hỏi của mình, Minh hỏi lại:

- Bức ảnh trên bàn thờ là ai vậy bác?

- Chuyện dài lắm cháu! Minh cho bác nợ.

       Nói rồi ông ngước mắt nhìn trời. Ông bảo Minh:

- Trời nhiều sao thế này ngày mai rất nắng nóng. Sắp đến giờ máy bay Mỹ nó đến rồi! Dạo này tụi Mỹ không đánh ngày mà chuyển sang đánh đêm!

       Ông vừa dứt lời thì tiếng kẻng báo động vang lên...

- Kệ nó! Nó đang còn ở xa! Mấy ngày nay tụi Mỹ toàn đánh bên Bắc Nguyên, chắc lại ga Lưu Hạ. Tổ cha nó toàn nhằm đầu mối vận chuyển hàng hóa, kho tàng nơi cất giữ yếu phẩm để đánh... Chỗ ta là nơi chúng bay qua thôi! Theo dõi mấy ngày bác biết!

       Mấy phút đã nghe thấy tiếng súng cao xạ nổ xa nghe “Bục ! Bục!” Tiếng bom rền phía xa như sấm!

       - Tắt đèn đi mọi người! Trăng sáng thế này ta ăn cũng được. Nụ, Hoa hai con gắp thịt gà, cá cho hai anh đi. Con gái lớn rồi đừng để bố mẹ tiếp.

       Một điều kì lạ cứ tự nhiên xảy ra. Hoa luôn tay gắp đồ ăn cho Hùng. Minh thì chẳng phải nói đã có Nụ ngồi sát bên. Gì chứ bát Minh không thiếu. Toàn miếng ngon.

       Dưới ánh trăng rằm mọi vật đều trở lên huyền ảo. Tất cả lóng lánh sáng lên như được rắc vàng, rắc bạc. Cây bưởi trước nhà, cây hoa lan, hoa móng rồng bên hồi tỏa hương thơm ngát. Gió nam thổi miên man. Không khí mát dịu dễ đưa người ta vào trạng thái phiêu bồng.

       Minh và Hùng cả tuần ăn uống kham khổ giờ được bữa thịnh soạn. Đã thế bác chủ nhà lại giục liên tục:

- Ăn đi cháu! Chén mạnh vào! Bác biết! Bác biết hai đứa nhiều ngày qua ăn uống kham khổ lắm!

       Được thể Minh và Hùng càng chén mạnh. Hùng láu cá nói:

- Bác cứ để chúng cháu tự nhiên. Bữa trước tụi cháu đi ăn cưới cậu bạn. Đến nơi khách đã vãn. Một mâm chưa ai ngồi, mẹ cậu bạn nói “Hai cháu ngồi mâm này. Cứ tự nhiên...”

       Tụi cháu ngồi ăn “ngượng” chết đi được? Hùng nói mà mắt cứ sáng lên đầy vẻ láu lỉnh.

       Không ai như Hoa? Hoa cười, thản nhiên nói:

- Ngượng cái gì? Thích thì có! Bố cứ để hai anh ấy tự nhiên. Bố làm thế các anh ấy ngại chết!

       - Con bé này! Ngại gì mà ngại! Cứ chén thật lực vào! Mai cơm sắn, cơm khoai hẵng hay!

       Bát Minh và Hùng lại đầy tú hụ xôi, thịt. Minh và Hùng khoái lắm. Gì chứ ăn xôi chấm vừng, gà luộc chấm muối ớt, lá chanh còn gì bằng?

       Bất chợt đằng đông trời lóe lên sáng rực. Một, hai, rồi nhiều bó đuốc khổng lồ cháy dữ dội, loằng ngoằng lao xuống. Thứ ánh sáng cực mạnh lu mờ hết ánh trăng rằm. Mọi người reo lên:

- Cháy rồi! Máy bay Mỹ cháy rồi!

       Mọi người bỏ bát đứng cả dậy dõi mắt nhìn. Vùng trời sáng kéo dài khá lâu. Bác chủ lại reo:

- Chứng tỏ máy bay bọn Mỹ bị bắn cháy nhiều!

       Nụ thủ thỉ bên Minh:

- Mai em sang vườn sớm. Anh có dậy được không? Tầm năm giờ sáng?

- Để làm gì?

- Em cắt hoa để đi chợ bán.

- Anh dậy được!

Minh nhận thấy thân nhiệt của Nụ đang truyền dẫn sang bờ vai.

Xung quanh hàng xóm cũng hò reo không ngớt.

Minh nhận thấy người dân không hề nao núng trước những trận oanh tạc của máy bay Mỹ.

Hầm trú ẩn nhân dân đào quanh thôn xóm. Cứ mươi mét lại có hầm. Máy bay đến thì nghe ngóng, phòng tránh. Máy bay đi thì khẩn trương sản xuất. Có lẽ qua mấy năm bom đạn người dân đã rút ra kinh nghiệm, quen dần trước sự sống và cái chết.

       Tiếng bác chủ:

- Sáng mai thế nào đài báo cũng đưa tin quân dân Thái Nguyên bắn rơi nhiều máy bay Mỹ! Giờ ta làm nốt việc của ta! Bác chủ rót rượu cho chúng tôi:

- Uống đi hai cháu! Chúc mừng quân dân Thái Nguyên! Chúc hai cháu năm nay tốt nghiệp loại giỏi!

Trời về đêm trăng sáng trong. Sương xuống nhiều. Không khí lành lạnh. Bác chủ nhắc con gái gói cho Minh và Hùng xôi, gà mang về mai ăn sáng.

 

Chương 4

 

       Như thường lệ Minh và Hùng thường thức khuya dậy sớm. Khi ở nhà bác chủ về Minh và Hùng còn thức đến một giờ sáng để học. Năm cuối cấp khối lượng bài vở nhiều. Ngoài những môn dành cho thi tốt nghiệp, Minh và Hùng phải đọc thêm tài liệu khác chuẩn bị cho thi đại học. Năm nay là năm quyết định số phận. Mười năm đèn sách giờ trông chờ vào mấy tháng này. Minh và Hùng thiếu ngủ, thiếu ăn nên ai cũng gầy, đôi mắt thâm quầng.

       Gần năm giờ sáng hai người đã dậy. Ngồi bên bàn học Minh thấy Nụ đang lúi húi nâng cánh cổng để vào. Hùng bảo:

- Cậu ra mở cổng cho Nụ đi! Ai lại hững hờ thế?

       Minh chạy ra. Thấy Minh Nụ đứng yên chờ mở cổng. Cánh cổng làm bằng tre già, chắc, khá tốt nên nặng. Minh cúi người tháo chốt đẩy lên.

       Nụ bước vào hỏi nhỏ:

- Đêm qua anh có ngủ ngon không?

       Minh chưa trả lời mà hỏi lại:

- Em ngủ ngon chứ?

- Em thao thức suốt.

- Vậy hả, tại sao?

- Không biết!

       Minh thấy Nụ đưa mắt nhìn đi chỗ khác. Linh cảm mách bảo Minh “Cô ấy đang giận mình đây. Tại mình hỏi câu ngớ ngẩn”.

       Nụ lặng lẽ đi về phía vườn hoa. Minh đi theo. Đến nơi Nụ lạnh lùng đưa Minh chiếc kéo:

- Anh cầm lấy. Anh nhìn em cắt rồi hãy làm theo. Hoa hồng nhiều gai sắc nhọn đâm vào tay đau đấy!

       Minh nhìn sâu vào mắt Nụ khiến Nụ hỏi:

- Anh nhìn gì mà nhìn gớm thế?

Minh cười:

- Anh biết gai hoa hồng sắc nhọn, đâm vào tay rất đau nhưng không đau bằng thấy em giận?

Câu nói của Minh chạm đúng trái tim Nụ khiến Nụ không giữ được cảm xúc. Nụ cười:

- Anh tinh lắm! Anh biết thế là em mừng. Từ nay trở đi anh đừng bao giờ hỏi em câu như thế? Đêm qua em thao thức vì anh. Em chỉ mong trời nhanh sáng để cùng anh ra vườn cắt hoa. Xong việc anh đến trường, em gánh hoa ra chợ bán.

       Lần đầu tiên Minh trực tiếp được cắt hoa. Nếu người cắt là một phụ nữ đứng tuổi, có chồng con thì đã là hình ảnh đẹp. Đằng này gái chưa chồng, đẹp và duyên dáng. Minh cầm chiếc kéo cứ lóng ngóng không biết thực hiện thế nào? Minh đứng nhìn vô vàn bông hoa san sát nhau. Màu sắc như thôi miên Minh. Bên Minh Nụ đang thoăn thoắt tay trên tay dưới luồn lách, nâng đỡ, cắt những cành hoa một cánh điêu luyện, nhẹ nhàng quấn vào mảnh giấy báo.

       Thấy Minh đứng ngẩn tò te, Nụ cười:

- Anh sợ gai hay sao mà đứng vậy?

Minh ngán ngẩm nhưng gượng cười trả lời:

- Cứ tưởng dễ, ai ngờ khó thế! Không khéo lại cắt vào thân, thậm chí cắt phải tay.

- Mình em cắt cũng được. Anh chú ý quan sát các thao tác của em thêm.

       Minh hút mắt vào vóc dáng mảnh mai, thon thả của Nụ. Vai áo Nụ đã đẫm mồ hôi. Minh chạy vào nhà lấy chiếc quạt nan quạt cho Nụ. Thấy Minh quạt cho mình Nụ cười nói:

- Ôi! Em hạnh phúc quá! Cám ơn anh Minh thật nhiều!

Trời tháng năm mới sáng mà đã nóng gắt. Cái nóng đầu hè oi ả gây cảm giác bứt rứt khó chịu. Cây sấu đầu vườn thi thoảng lại rộ lên vài tiếng ve. Tiếng ve chập chờn báo hiệu rằng chỉ tháng tới khu vườn này sẽ rộ lên bản đại giao hưởng của ve.

       Nụ đưa chiếc kéo cho Minh để Minh cắt tiếp. Nụ ngồi quấn lại từng bông hoa vào mảnh giấy xếp vào chiếc rổ lớn.

       Nhìn lượng hoa cắt đã đủ Nụ bảo Minh dừng tay. Minh hỏi:

- Hoa vẫn còn sao lại thôi?

- Số ấy để hôm khác anh.

- Vậy hả! Lát nữa em gánh hoa ra chợ bán à?

- Vâng.

- Gánh này bán được bao nhiêu?

- Đủ tiền để mua dăm cân gạo.

       Nói rồi Nụ chạy nhanh ra giếng kéo nước xách vào nhà tắm.

       Minh đặt gánh hoa lên vai tồng tềnh gánh ra sân.

       Hùng:

- Ông tướng giỏi thật đấy!

Minh hỏi lại:

- Giỏi là giỏi cái gì?

- Cứ tẩm ngẩm tầm ngầm mà làm cô bé chết mê chết mệt?

- Cậu đừng có suy diễn lung tung, vớ vẩn!

- Vậy hả?

       Thấy Nụ từ nhà tắm bước ra. Hùng reo lên:

- Trời ơi! Ai mà xinh đẹp thế!

       Hùng chạy vụt đến. Ánh mắt Hùng như soi mói khiến hai má Nụ đỏ lên:

- Em có điều gì không đúng phải không?

Hùng xuýt xoa:

- Sao hôm nay em xinh đẹp thế? Cứ như mộng!

- Anh làm em sợ hết hồn!

Minh:

- Xinh đẹp, mộng thì cũng phải từ từ. Cậu làm lên thế ai chẳng ngại.

       Minh nói cứng thế chứ thực ra cũng đang nghiêng ngả trước vẻ đẹp thôn quê của Nụ. Chiếc áo cánh gụ, quần đen, tóc búi cao, vẻ đẹp thuần khiết Nụ gánh gánh hoa đi khuất Minh và Hùng còn đứng tần ngần nhìn theo. Hùng đi lại trong sân như đang bị mất thứ gì?

Minh:

- Cậu vẽ giỏi. Chiều nay cậu vẽ ảnh Nụ với gánh hoa đi?

- Được! Trưa nay học về cậu nấu cơm, tớ tranh thủ vẽ. Chiều tối Nụ ra tưới rau mình tặng cô ấy!

- Đồng ý! Cậu định chọn góc độ nào để vẽ?

- Góc nào vẽ cũng đẹp. À, này, cảnh Nụ với gánh hoa giống trong tiểu thuyết “Gánh hàng hoa” nhỉ?

Nghe Hùng liên tưởng đến tiểu thuyết của hai nhà văn Nhất Linh và Khái Hưng, Minh gật gù vẻ đồng ý.

Hùng nói tiếp:

- Ngày xưa nhà văn Nhất Linh, Khái Hưng xây dựng tiểu thuyết gánh hàng hoa chắc phải thấy cảnh cô gái gánh hoa như Nụ nhỉ? Vùng hoa Ngọc Hà đẹp nổi tiếng vì hoa và phụ nữ đẹp. Những năm ấy Hà Nội không như bây giờ. Hà Nội phồn hoa, sang trọng, lịch lãm, thanh lịch. Còn bây giờ...

Minh hỏi:

- Bây giờ thì sao?

Hùng nói tiếp:

- Hà Nội bây giờ là Hà Nội thời chiến. Những chiếc ghế đá xếp lại dành chỗ cho hầm hào tránh bom, cho các ụ pháo phòng không. Các thiếu nữ duyên dáng với áo dài xưa giờ chỉ còn trong hoài niệm. Thiếu nữ bây giờ mặc áo màu phòng không. Nhân vật Liên trong tiểu thuyết Gánh hàng hoa cậu có thấy giống Nụ không?

- Nhiều nét giống! Nhưng tình duyên của Liên lận đận lắm.

 

Chương 5

 

Trên đường đến trường Minh và Hùng không ai nói với ai câu nào. Hai người có thói quen tranh thủ ôn lại lý thuyết lúc đi đến lớp và khi tan học về. Với ba mươi phút ấy hai người đã thuộc mớ lý thuyết vừa học.

Giờ học văn đầu giờ sáng nay cô giáo Nga đến lớp sớm. Cô là người Hà nội, cô về trường dạy đã năm năm. Cô tốt nghiệp đại học tổng hợp văn Hà nội, cô có năng khiếu diễn thuyết nên giờ giảng của cô rất hay, cả lớp nghe mê mải, say sưa theo dõi từng lời văn, từng chi tiết, từng hành động của cô. Nhiều khi cô đã khóc lúc cảm xúc trong bài văn lên cao trào khiến học sinh cũng cảm động theo. Cô quý Minh và Hùng bởi có năng khiếu về hội họa và văn học.

       Truyện kiều có câu “Chữ tài đi với chữ tai một vần”. Giờ văn hôm nay Hùng bị cô mắng. Cô cầm bức họa Hùng vẽ trên tay mỉm cười. Điều gì xảy ra sau nụ cười của cô?

- Em vẽ bức tranh này rất đẹp. Em phỏng theo tiểu thuyết GÁNH HÀNG HOA của hai nhà văn Tự lực văn đoàn Nhất Linh và Khái Hưng phải không?

Minh nhanh nhảu nói:

- Đúng cô ạ!

- Tôi không hỏi em!

Minh sững người như bị dội gáo nước lạnh. Cô nói tiếp:

- Tranh đẹp! Em thực sự có tài. Nhưng tiếc là không phải giờ học họa! Cả lớp hiểu ý tôi nói chứ?

       Nghe cô giáo nói “Không phải giờ học họa” Hùng đau lắm. Kiểu phê bình rất nhẹ nhàng nhưng thấm này cô chỉ dành riêng cho những học sinh cá biệt như Hùng và Minh. Cô trả Hùng bức vẽ. Hùng cất nó vào cặp sách rồi nhìn lên bảng. Bài giảng tiếp tục.

       Bốn mươi lăm phút qua nhanh.Tiếng kẻng hết giờ học vang lên. Cả lớp ùa dậy. Tan học. Trên đường về Minh khen Hùng:

- Cậu vẽ trong tưởng tượng mà giống thật! Tài đấy! Năm nay không phải vào lính thì cậu thi vào đại học mỹ thuật đi.

- Tài gì mà tài! Chẳng qua tớ thuộc từng nét trên mặt Nụ. Nét tự nhiên. Nét vui. Nét buồn. Tớ có vẽ giống đến mấy chăng nữa cũng chẳng ăn thua gì? Đứa ăn ốc đứa đổ vỏ thôi?

       Minh cười nói:

- Ai ăn ốc? Ai đổ vỏ?

- Còn ai nữa?

Như đã thỏa thuận, về đến nhà Minh chúi mũi vào nấu bữa trưa. Hùng đem bức họa ra bàn ngồi chuốt lại. Minh xuống bếp bẻ vội đám rào tre khô chất bếp. Hè năm nay thời tiết quá nóng, mới mươi

phút trong căn bếp chật chội và tối om mồ hôi Minh đã đổ ra như tắm. Minh cởi áo may ô vắt lên cành ổi trước cửa bếp. Ngồi trong nhà nhìn ra Hùng thấy Minh cởi trần, mồ hôi ròng ròng, lớn tiếng:

- Lạy ông ạ, mời ông mặc áo vào. Ông đừng khoe bộ gọng ra nữa! Ông định tố cáo xã hội hay sao? Trông ông kỳ quặc lắm! Quần đùi đã vá hai miếng tổ bố, đầu gối củ lạc, ngực lép xẹp bốn ngàn năm mà còn khoe.

- Nóng thì cởi, rách thì vá, đếch gì phải xấu hổ. Tầm này ai vào!

       Nồi nước trên bếp đã sôi, Minh thái nhanh mấy lát cà chua bỏ vào nồi, thêm mấy hạt muối, mấy cục tóp mỡ, ít tép khô rồi ra cửa bếp đứng hóng gió, và đợi.

       Từng cơn gió hoang, lạc lõng, từ phía vườn cây thổi về mát rượi.

- Thế chứ!

       Trên nhà Hùng lớn tiếng giục:

- Nấu xong chưa? Đói quá rồi!

       Minh mở nắp thùng sắt tây bốc nắm mì gạo thả vào nồi. Ăn vội vàng bát mì nóng Hùng bảo:

- Chiều nay Nụ sang tưới rau thì cậu đưa cho Nụ. Giờ tớ phải về nhà lấy lương thực, thực phẩm. Cậu cho tớ mượn xe đạp. Sáng mai hoặc tối tớ xuống. Cậu nhớ ghi mấy chữ sau bức vẽ, ngày tháng năm, ký tên vào, để trắng thế biết ai vẽ?

- Tốt nhất cậu viết luôn đi!

- Chữ tớ xấu!

- Xấu cũng được!

- Tớ ghi tên cậu nhé?

Minh hắng giọng:

- Hầy! Ai lại làm thế? Cậu cứ ghi đàng hoàng tên cậu vào. Biết đâu sau này lại có giá?

       Thấy Minh nói nghiêm chỉnh Hùng cầm bút cẩn thận ghi sau bức vẽ. Viết xong Hùng đưa Minh xem “Nụ của mùa hè năm 1970. Nguyễn Mạnh Hùng”.

       Hai giờ chiều Hùng đạp xe về nhà. Nắng gay gắt. Bầu trời cao xanh. Một vài gợn mây trắng xốp lờ lững trôi. Không khí tĩnh lặng. Một cảm giác khó tả xuất hiện trong Minh như báo trước những gì khốc liệt sẽ đến. Minh đem cuốn vật lý ra gốc bưởi bên bờ ao học.

       Có tiếng Nụ gọi từ phía bên kia bờ ao:

- Anh Minh có đi tập pháo cao xạ với em không?

Minh nhìn sang thấy Nụ đầu đội mũ sắt, vai đeo khẩu AK cười rất tươi. Minh nói to:

- Em tập đến mấy giờ thì về? Nhớ qua đây tụi anh có quà cho em!

- Chắc tầm sáu giờ em về! Quà gì anh?

       Nụ đi rồi Minh ngồi hình dung hình ảnh Nụ. Không gian tĩnh lặng đến hoang vắng. Minh gấp cuốn vật lý lại đặt vào khe cành bưởi. Minh dành cho mình mươi phút thư giãn. Dưới ao bèo chốc chốc lũ cá lại quẫy mạnh làm đám bèo tan ra từng mảng để lộ mặt nước đen, sâu. Chính ao cá này mà thi thoảng Minh và Hùng lại được bác chủ nhà đãi bữa canh cá nấu chua thật ngon. Những lần ấy con gái bác chủ thường bưng xoong canh cá ra cho Minh và Hùng. Nhận xoong canh cá Minh hay nói nửa đùa nửa thật “Bác chủ cho canh cá ngon thơm béo bổ thế này sau này không biết lấy gì tạ ơn đây?” Mỗi lần như vậy Nụ thường hay đỏ mặt, tỏ ra lúng túng. Cô em gái Hoa thì nhanh nhảu trả lời “Trả ơn không lấy! Trả thứ khác!” Minh và Hùng thừa biết ý cô gái

mới lớn tuổi mười lăm này muốn nói gì?

       Tiếng kẻng báo động vang lên. Sự tĩnh lặng của cảnh làng quê phút chốc tan biến. Tiếng nói rất to của cụ Hồng nhà bên vang lên “Tổ cha thằng Mỹ! Mày đánh đêm chán giờ chuyển sang đánh ban ngày hả? Mày đổi thì bố mày cũng đổi! Bố chuyển sang sản xuất ban đêm!”

       Cả nhà cụ Hồng ba đời làm nghề sản xuất bánh kẹo. Bánh kẹo nhà cụ làm ra thơm ngon nổi tiếng cả vùng. Thứ bánh nướng có lá chanh, mứt bí, nhân lạc, thịt mỡ, bánh dẻo, kẹo lạc, kẹo vừng, kẹo dồi nhà cụ ăn rồi nhớ mãi. Cụ là nhà cung ứng bánh kẹo lớn cho hầu hết các quán xá trong huyện. Cũng vì vậy cụ cũng gặp không ít phiền toái khi thương nghiệp huyện, tỉnh đến hỏi. thăm: Cụ định phá hoại kinh tế nhà nước hả? Cụ không chịu. Cụ làm đơn gửi lên các cấp phản đối cuối cùng phần thắng thuộc về cụ.

       Cụ Hồng cởi trần xua lũ cháu ra hầm ngồi. Trên trời hàng đàn máy bay Mỹ bay rất cao, trắng, nhỏ như đám hạt bưởi. Chúng bay cao để đi đánh nơi khác. Bọn Mỹ rất thủ đoạn. Chúng để những tốp bay đầu bay rất cao. Ở độ cao này pháo tầm trung không bắn tới. Không khí chiến tranh dường như yên tĩnh đến lạ lùng. Suy nghĩ của Minh chưa ổn định, tiếng đạn pháo từ các trận địa pháo trên đồi, ngoài đồng bắn lên dữ dội. TIếng nổ như thét vào không khí.Từng tốp máy bay Mỹ bay rất thấp phơi rõ màu sơn xanh đen dưới bụng. Chúng bay men theo dãy núi Bảo Đài vào rồi tăng tốc bay ngược lên sau đó bổ nhào xuống cắt bom. Khói đen từ phía xa bốc lên. Tụi Mỹ bữa nay chúng đánh kho xăng dầu gần đây. Tiếng máy bay gầm rú. Tiếng đạn pháo bắn như giã gạo. Tiếng hò hét của quân, dân vang lên:

- Máy bay cháy rồi! Giặc lái nhảy dù! Một thằng! Hai thằng! Đi bắt giặc lái bà con ơi!

       Tiếng bước chân chạy rầm rập. Minh rời hầm nhặt đoạn tre chạy theo. Đoàn người với gậy gộc, cuốc xẻng, súng ống chạy băng băng về phía hướng dù rơi. Tất cả như cùng một suy nghĩ là phải bắt bằng được tụi giặc lái này.

- Nhanh lên! Chậm là nó điện báo cho trực thăng đến cứu!

- Trong đoàn có ai biết tiếng Anh hô nó giơ tay đầu hàng không?

- Có! Tôi đây!

- Tưởng ai hóa cậu học sinh trọ nhà ông hàng Thăng!

- Hô thử đi?

       Minh quát lớn:

- Hands up!

       Hai chiếc dù rơi xuống thấp. Tên giặc lái đang ngọ nguậy. Xung quanh Minh nhiều tiếng lên quy lát súng nghe đanh thép. Nhiều tiếng nói nghe như nghiến răng:

- Đéo mẹ chúng mày! Bữa nay bố cho cái cào sắt vào mặt!

- Bố cho mấy nhát cuốc vào đầu!

- Đập chết hai thằng này đi! Tụi này dội bom xuống đầu dân ta mấy năm nay rồi! Bao người đã chết vì chúng nó!

       Tiếng anh xã đội trưởng:

- Mọi người nghe đây: Không ai được đánh nó! Đây là lệnh của cấp trên! Bắt nó làm tù binh sau này còn có lợi hơn là đánh chết nó!

       Hai chiếc dù táp xuống đồng lúa. Hai thằng giặc lái lục tục tháo dù. Đoàn người ập đến. Các mũi súng lăm lăm chĩa vào chúng. Minh hô lớn Hands up! Chúng giơ tay đầu hàng.

       Nhìn thân hình cao to, đồ sộ, cặp mắt lấm lét của nó vẻ yêng hùng, mày râu biến mất. Hai mũi súng AK của Nụ và xã đội trưởng đã dí sát lưng chúng. Chúng cúi mặt đi theo lệnh của xã đội trưởng.

       Trên trời tiếng máy bay vẫn gầm rú. Tiếng pháo cao xạ vẫn bắn lên dữ dội. Dưới sự chỉ huy của xã đội trưởng, đoàn người giải hai tên giặc lái về huyện.  Chiếc xe quân sự có thùng kín đã chờ sẵn chở chúng về nơi giam giữ. Minh đến bên Nụ:

- Em không sợ thằng Mỹ nó rút súng bắn à?

       Nụ đưa tay quệt mồ hôi đang chảy ròng trên mặt, cười trả lời:

- Tại sao em lại sợ nó? Trong óc em đã nghĩ nếu nó kháng cự em sẽ bắn! Nhìn nó giơ tay hàng em biết nó không dám. Nó chẳng dại gì chống lại khi trước mặt nó là cả đoàn người đang hừng hực lửa căm hờn với súng ống, cuốc xẻng, gậy gộc trên tay.

       Trên đường về Minh và Nụ vừa đi vừa nói chuyện. Đến ngã ba lối rẽ về nhà Nụ cả hai tần

ngần, lúng túng nhìn nhau. Nụ thỏ thẻ:

- Anh về đi. Em về nhà tắm rửa, nghỉ ngơi một chút. Từ sáng đến giờ đã có lúc nào ngơi việc đâu?

       Nụ nói vậy Minh chỉ biết nghe. Bao câu hỏi Minh sắp sẵn trong đầu giờ bay biến hết. Minh nhìn Nụ như ngắm ảnh Chúa. Nụ nụ cười thật tươi, xốc lại khẩu súng trên vai xoay người đi nhanh về nhà. Minh cố nói vớt vát câu:

- Tối nay anh Hùng trên nhà xuống, tụi anh có quà cho em đấy?

- Vậy hả!

       Tiếng Nụ cười giòn tan.

 

Chương 6

 

Về nhà ngồi nghỉ chừng mươi phút đợi ráo mồ hôi Minh ra giếng tắm. Nước giếng sâu mát lạnh. Minh dội lên người dăm gầu đã thấy tỉnh táo, sự mỏi mệt trong người tan biến. Vào nhà Minh lấy ảnh Nụ ra ngắm. Càng ngắm càng thấy Nụ đẹp và duyên. Minh thích ánh mắt có chiều sâu, miệng cười tươi, vành môi đỏ, đầy đặn , sống mũi dọc dừa của Nụ.

       Trời tối dần. Tia nắng cuối cùng trong ngày đã tắt. Nhiệt độ giảm nhanh. Không khí mát dịu trở lại. Minh xách ghế ra sân ngồi hóng gió, ngắm trăng. Trăng muộn như chiếc thuyền nan mắc cạn trên bãi cát bầu trời. Quanh vành trăng vài ngôi sao đơn độc đang nhấp nháy. Không gian như đưa tâm hồn người ta vào cảm giác lãng mạn. Minh không ngoại lệ. Sự rung cảm về tình yêu chớm nở xúi Minh vào nhà cầm cây guitar ra đệm hát.Trời cho Minh giọng hát ấm và trầm “Tình bằng cô gái đồng xanh. Mái đầu đẹp màu hoa lá. Nắng hồng đẹp tô đôi má. Đôi mắt em mang tình quê. Đẹp dáng em đón xuân về...” Minh say sưa hát không để ý mọi chuyện xảy ra xung quanh. Tiếng đàn bập bùng giọng mi thứ đầy cảm xúc lãng mạn. Tất cả mệt mỏi, không khí chiến tranh, bom đạn, hầm hào không còn tất cả tan biến. Quanh Minh lúc này chỉ có tình yêu về quê hương đồng nội phì nhiêu, hoa thơm, trái ngọt, người dân quê bao đời gắn bó máu thịt từ thế hệ này sang thế hệ khác, những cô gái thôn quê đẹp dân dã như Nụ. Minh sống trong cảm giác phiêu bồng ấy không biết Hùng và Nụ đang đứng bên cạnh. Minh chỉ nhận ra khi có bàn tay đặt vào bờ vai Minh vỗ nhẹ.

- Anh Minh đàn hát hay quá! Cô gái nào trong anh đẹp vậy?

       Hùng cười nói:

- Còn ai nữa?

- Chắc không phải em nhỉ?

Minh như người trên trời rơi xuống, lờ đờ quay lại bởi dư âm của cảm xúc chưa hết. Trong trạng thái thăng hoa, Minh buông một câu đầy ẩn ý để diễn đạt thật lòng:

- Hai cậu đến lâu chưa?

Minh vừa dứt lời thì Hùng đã hét vào tai Minh:

- Ông tướng say rượu à? Ông ở trên trời rơi xuống trần gian à? Ông nói gì mà kì quặc thế? Hai cậu là cái quỷ gì?

Minh không trả lời. Minh muốn nghe thêm lời của Nụ. Minh không muốn kéo dài thời gian chuyện tình đơn phương này thêm nữa. Minh chờ câu nói của Nụ. Minh biết người ta không thể kìm hãm nỗi lòng khi tình yêu chân thành của mình bị từ chối cho dù khéo léo, kín đáo đến mấy. Hai phút, năm phút trôi qua...

       Thấy Hùng ngơ ngác Minh dấn thêm câu nữa:

- Hai cậu đến lâu chưa?

       Tiếng cười của Nụ giờ mới bật lên. Tiếng cười như thách đố? Như châm chọc? Như hờn dỗi? Như chua chát?

       Minh vẫn im lặng. Thứ im lặng đặc biệt. Minh biết im lặng lúc này là vàng nó chỉ xuất hiện trong chớp mắt, nếu không sẽ tuột mất khó lòng khắc phục. Hùng nghe chừng không giữ được bình tĩnh, nổi nóng:

- Ông tướng này tối nay làm sao rồi? Dở hơi à? Hấp vừa thôi!

       Minh vẫn không trả lời. Minh quay nhanh sang chủ đề khác:

- Cậu về nhà có kiếm được quyển sử nào nói về Việt Nam hay thế giới để tặng bác chủ không?

- Có! Tớ mang hai cuốn xuống.

- Giờ tụi mình sang nhà đi! Tớ mang theo bức tranh cậu vẽ tặng Nụ.

       Minh cố tạo điều kiện cho Hùng đi bên Nụ để họ gần nhau nhưng đều thất bại. Mỗi lần sao đổi ngôi Nụ lại luôn ở cạnh Minh . Hùng vẫn cách xa một phía. Đi bên Minh Nụ không nói câu nào. Minh linh cảm thấy tín hiệu không vui sẽ đến. Minh chủ động hỏi:

- Sao em yên lặng thế? Vừa nãy em cười to lắm cơ mà?

       Nụ không trả lời.

       Minh không muốn để Nụ buồn. Không muốn làm tổn thương tình yêu của người con gái tuổi mới yêu. Minh đọc tiểu thuyết tâm lý xã hội khá nhiều nên biết ái tình của thiếu nữ tuổi mười bảy rất trong trắng, ngây thơ và đẹp. Minh không muốn Nụ thất vọng. Một giọt mực cũng đủ làm bẩn cả trang giấy. Minh đi gần, đi sát vào Nụ rồi nắm lấy bàn tay Nụ. Trong bóng tối Minh không nhìn thấy ánh mắt Nụ như thế nào? Nhưng biết Nụ mỉm cười. Nụ cố tình gỡ tay khỏi tay Minh. Minh thủ thỉ:

- Em không muốn nắm tay anh?

       Nụ trả lời ráo hoảnh:

- Anh hỏi anh ấy?

Minh vờ như không hiểu, hỏi lại:

- Em nói anh hỏi anh là thế nào? Nói đi để anh biết?

       Nụ phụng phịu:

- Ai bảo anh nói “Hai cậu đến lâu chưa?” Em không thích anh hỏi thế? Anh thích thế phải không?

       Nụ tách mình ra xa rồi chạy nhanh về nhà.

 

                     Chương 7

 

       Thấy Nụ chạy đi Hùng quay lại hỏi:

- Ông tướng làm điều gì không phải với Nụ thế?

       Minh phát cáu với câu hỏi kiểu chụp mũ của Hùng. Minh mắng Hùng:

- Cậu bỏ ngay thói hỏi quy chụp ấy đi! Tí nữa đến nhà cậu hỏi Nụ ấy!

       Hùng cười xuề như xin lỗi nhưng vẫn buông câu châm chọc:

- Không phải thách!

       Minh mỉm cười bởi chuyện chỉ có vậy hóa ra to.

Hai người cùng đến nhà Nụ. Mới tới cổng đã thấy Hoa đứng chờ sẵn. Hoa hỏi luôn:

- Hai anh trêu chọc gì để chị em chạy như ma đuổi thế?

       Hùng chỉ tay vào mặt Minh phán câu xanh rờn:

- Em cứ truy tướng này là ra hết! Tướng này gây ra đấy! Anh vừa mắng cho một trận!

       Kệ Hùng nói. Minh tỉnh khô bước vào sân để mắt không thấy Nụ. Bác chủ nhà đang ngồi uống trà bên chiếc bàn gỗ đã bạc màu vecni, đôi chỗ thủng do mối mọt. Minh và Hùng cúi đầu chào.

- Vào uống nước hai cháu!

       Minh thì vâng. Hùng liến thoắng hỏi:

- Em Nụ đâu hở bác?

       Bác chủ nhà chỉ tay ra góc vườn nơi có cây sấu lớn. Minh nhanh miệng nói ngay:

- Hùng nó sang xin lỗi em Nụ đấy!

       Hùng giãy nảy mắng Minh:

- Ơ! Cái cậu này?

       Bác chủ cười:

- Chắc chuyện yêu đương phải không? Chuyện này muôn đời vẫn vậy!

- Hai cuốn sử cậu đem xuống biếu bác đâu rồi?

       Hùng lấy hai cuốn sử trong túi đặt lên bàn trịnh trọng nói:

- Cháu tặng bác ạ!

       Bác chủ nhà cười:

- Hùng trịnh trọng quá! Cứ như trình quốc thư không bằng! Bác cám ơn!

       Vẻ mặt Hùng sáng lên. Minh nói thêm:

- Hùng còn vẽ ảnh Nụ đẹp lắm bác ơi!

- Vậy hả? Đưa bác xem tài năng đến đâu?

- Hùng để trong cuốn sử đấy bác.

       Dưới ánh sáng ngọn đèn dầu Hoa reo lên:

- Trời ơi! Anh Hùng vẽ chị Nụ giống quá! Đẹp quá! Nhất là đôi mắt, bờ môi. Eo ơi chị Nụ cứ như tiểu thư, đài các quá ! Bữa nào anh Hùng vẽ tặng em đi. Muốn làm anh rể thì phải vẽ tặng em đấy!

       Nghe Hoa nói mọi người đều cười.

       Bác chủ khen:

- Hùng vẽ giỏi! Rất giống!

       Được bác chủ khen Hùng sướng ra mặt.

       Dường như không thể kéo dài tình trạng giận dỗi lâu hơn nữa. Nụ từ gốc sấu đi ra. Minh đứng dậy ra đón. Nụ nắm tay Minh thật chặt như sợ bị tuột mất. Hùng đứng dậy nhường ghế cho Nụ đi đến phía Hoa ngồi. Minh kéo ghế chỉnh cho ngay ngắn:

- Mời cô nương.

       Nụ mỉm cười đưa mắt nhìn mọi người xem phản ứng thế nào rồi mới ngồi xuống. Nụ xích ghế sát lại bên Minh. Hoa vươn tay với bức ảnh đưa cho Nụ:

- Chị Nụ ngắm đi. Anh Hùng vẽ chị đấy. Quá đẹp luôn. Em nhìn còn thấy thích, thấy mê huống hồ anh Hùng? Em nói thế có đúng không anh rể tương lai?

       Nụ nghiêm mặt lên tiếng:

- Em nói lung tung gì thế? Chị cấm đấy!

       Nhận bức vẽ từ tay em gái Nụ nghiêng đầu ngắm. Nụ ngắm lâu, mắt chớp liên tục. Hùng hỏi:

- Anh vẽ em giống chứ?

       Nụ cười gượng trả lời:

- Giống! Đẹp hơn bên ngoài.

       Minh hiểu ẩn ý của Nụ.

       Hùng:

- Ở ngoài em đẹp hơn nhiều!

       Bác chủ hầu như không để ý đến chuyện của cánh trẻ nữa. Ông tập trung đọc cuốn sử. Ông gấp sách lại, ngửa mặt lên trời như suy nghĩ điều gì hệ trọng. Chừng dăm phút sau ông nói:

- Nguyễn Ánh quả là tàn bạo! Thuở thất cơ lỡ vận, gần với cái chết luôn có trung thần bên cạnh. Nguyễn Ánh dựa vào họ để giữ mạng sống. Vậy mà khi lên ngôi, nghe lời gian thần xúi bẩy, quên hết tình xưa nghĩa cũ, đang tâm cho người giết hết! Mặc cho họ kêu oan!

       Vẫn vẻ đăm chiêu ông nói tiếp:

- Thời nào cũng thế! Vương triều nào cũng thế, gian thần và trung thần đều có. Vụ án Lệ chi viên xử đại thần Nguyễn Trãi thật khủng khiếp! Thật dã man! Già trẻ trai gái ba họ giết hết! Giết hết để xóa bỏ tận gốc mầm mống phục thù sau này! Chế độ phong kiến Việt Nam so với thế giới thuộc loại tàn nhẫn nhất!

       Đặt cuốn sử lên bàn, ông lặng lẽ đứng dậy đi pha trà.

- Bác để cháu pha.

- Ừ, Minh pha đi. Pha đặc vào. Uống đặc cho tỉnh táo. Đêm nay bác không muốn ngủ. Bác muốn tỉnh táo để đọc hết cuốn sử này.

       Hùng kêu lên:

- Bác đọc hết có đến sáng. Bác phải ngủ chứ? Bác thức cả đêm lấy sức đâu mai làm việc.

       Bác chủ cười:

- Bác thức đêm quen rồi.

       Trà ngấm Minh rót trà mời bác chủ. Thứ trà Thái nguyên thơm ngon, nước xanh, vị chát, ngọt.

- Hai cháu uống đi. Trà ngon đấy! Mấy khi có dịp bác cháu mình ngồi trò chuyện thế này. Chiến tranh ác liệt quá, chẳng biết đến bao giờ chấm dứt? Bác có ba người con. Anh cả bộ đội đi B. Mấy năm rồi chẳng thư từ gì? Không biết sống chết ra sao? Hai đứa con gái giờ là lao động chính trong nhà. Công việc đồng áng, bờ bãi, chăn nuôi chị em nó đảm đương hết. Giờ Nụ lại tham gia dân quân du kích xã nữa. Bận tối mặt. Hai bác giờ già yếu chỉ quẩn quanh việc vặt trong nhà.

Nói đến đây ông dừng lại như suy nghĩ điều gì? Bất chợt ông hỏi:

- Bác hỏi thật. Hai cháu có nhận xét gì về con gái bác? Đừng ngại. Hai cháu thấy thế nào cứ mạnh dạn nói. Tốt thì khen, xấu thì góp ý để các em nó biết mà phấn đấu, sửa chữa.

       Bác chủ gọi Nụ và Hoa đến ngồi nghe. Nụ và Hoa đang ngồi thái chuối cho lợn nghe bố gọi dừng tay đến.

- Nào mạnh dạn lên!

       Hùng nhận xét:

- Cháu là cháu thấy cả hai đều ngoan, chịu khó. Ngoài việc nhà còn tham gia đoàn thể trong xã, trong đội thanh niên xung kích nữa! Tụi cháu còn kém xa. Tụi cháu chỉ dài lưng tốn vải! Hết ạ!

       Bác chủ cười:

- Đấy là mặt tốt. Khuyết điểm thì sao?

- Cháu thấy chẳng có khuyết điểm gì!

- Nhận xét của Minh thế nào?

- Cháu cũng thấy thế!

       Bác chủ:

- Hai chị em đã nghe hai anh nhận xét. Các con phải biết tự hào và phấn đấu hơn nữa.

       Câu chuyện tưởng chừng dừng lại. Minh nói thêm:

- Thế Nụ và Hoa nhận xét chúng cháu thế nào?

       Hoa nhanh nhảu:

- Anh Hùng thì nhát chị Nụ quá! Anh Minh thì kín như bưng.

       Minh:

- Hoa bảo anh Hùng nhát chị Nụ cái gì?

       Hoa:

- Anh ấy yêu chị Nụ nhưng không dám nói thẳng. Ai lại cứ vòng vo tam quốc thế?

       Nghe Hoa nói thế Nụ nói như mắng:

- Em đừng có hồ đồ!

       Miệng nói nhưng mắt Nụ nhìn Minh cười tinh quái.

 

Chương 8

 

Ánh sáng ngọn đèn dầu cũng đủ sáng để nhìn thấy chiếc răng khểnh mỗi khi Nụ cười. Thấy màu mắt màu hạt dẻ, lóng lánh tình tứ của Nụ mỗi khi nhìn Minh. Minh biết tình yêu của Nụ dành cho mình quá lớn. Minh sẽ xử lý thế nào khi trong lòng Minh chưa hề nghĩ đến ái tình? Minh đang đứng trước thời khắc căng thẳng. Trước mắt Minh bóng dáng của chiến trường đã hiện hữu rất gần. Sớm hay muộn Minh cũng phải nhập ngũ cầm súng ra chiến trường.

Đợt tuyển quân năm ngoái, ban chỉ huy quân sự huyện đã về trường khám tuyển. Nhiều nam giới đang học lớp mười lên đường nhập ngũ. Họ gác lại việc học tập, bỏ cây bút, cầm cây súng. Ngày đi không hẹn ngày về. Tình thế là vậy. Nụ không nghĩ đến ngày Minh và Hùng sẽ phải rời xa mái trường? Không nghĩ đến ngày Minh và Hùng ra đi không hẹn ngày về? Minh sẽ nói chuyện này thế nào với Nụ?

       Trên đường từ nhà bác chủ về, Minh và Hùng trao đổi vắn tắt với nhau chuyện tình của họ với hai cô con gái bác chủ nhà. Chuyện chỉ có thế. Vậy mà cả đêm Minh và Hùng trằn trọc khó ngủ. Minh hỏi Hùng:

- Cậu có thấy Nụ có gì khác biệt với Hoa không?

- Nụ trầm tính. Hoa nhanh nhảu. Cả hai chị em đều xinh, ngoan và có duyên. Tớ thích đôi mắt màu hạt dẻ, cái răng khểnh, làn môi của Nụ. Nói thật, nhiều lúc tớ đã si mê!

- Vậy hả! Cuối cùng cậu có yêu Nụ không?

- Có yêu! Nhưng chắc gì Nụ đã yêu tớ?

       Tiếng gà gáy canh hai phía xa vang lên. Thần ngủ đã ùa vào mắt họ. Giường bên Hùng ngủ từ lúc nào. Tiếng ngáy đều... Minh cũng tắt đèn đi ngủ. Minh vừa chợp mắt ngoài đường người đi chợ đã nói chuyện râm ran. Minh cố nằm thêm chút nữa. Bên tai Minh tiếng nói của bà con đi chợ vọng vào. Họ đang đàm luận về tình hình chiến sự:

- Nghe đâu thằng Mỹ sẽ rút quân khỏi miền Nam. Chắc nó thấy sa lầy vào cuộc chiến ở Việt nam đã mười mấy năm, hao người, tốn của, dân Mỹ xuống đường biểu tình, phản đối dữ dội nên phải rút!

- Mỹ sẽ thực hiện kiểu “Việt nam hóa chiến tranh”.

- Việt Nam hóa chiến tranh là gì?

- Là dùng người Việt đánh người Việt!

- Mất dạy thế à!

- Với đà này, một hai năm nữa chiến tranh sẽ kết thúc. Chính quyền Sài Gòn sức đâu, tài cán gì chống nổi sức mạnh của bên ta!

       Hùng cũng dậy cười nói lớn:

- Bà con nông dân nhà mình giờ cũng nắm tình hình thời sự giỏi nhỉ! Bình luận, nhận định cứ như chính trị gia!

       Minh và Hùng ra sân tập thể dục. Nụ đang cắt hoa trong vườn. Nụ lên tiếng:

- Hai anh dậy sớm thế? Sáng nay em đi chợ, các anh định mua gì em mua giúp?

- Bọn anh chẳng mua gì!

       Nụ cặm cụi một mình luồn tay kéo cắt từng bông hoa. Minh bỗng thấy thổn thức. Thứ gì đó như đau, như thương? Minh bỏ tập thể dục vào nhà mặc quần dài đi đến chỗ Nụ.

- Để anh cắt cho.

       Nụ cười rồi đưa chiếc kéo cho Minh. Minh thận trọng cắt từng cành hoa . Minh cắt khá nhanh bởi trước đấy vài hôm Minh đã làm. Nụ đến gốc cây Hoàng lan cầm nón quạt. Mồ hôi ướt sẫm vai áo. Thấy lượng hoa đã đủ, Nụ bảo Minh không cắt nữa. Minh bê sàng hoa đến chỗ Nụ. Nụ nhặt từng cành hoa xếp lại thành bó nhỏ.

       Minh:

- Em vừa đếm có ba lăm bó phải không?

- Vâng, ba lăm bó.

- Em có biết con số ấy có ý nghĩa gì không?

- Em không biết!

- Nó bằng tuổi anh và em cộng lại.

- Vậy hả? Anh mười tám em mười bảy.

       Bất chợt Nụ bảo Minh:

- Có người đứng gốc sung bên bờ ao đang theo dõi chúng mình. Anh Minh có biết người đó là ai không?

       - Không!

       Minh không muốn để họ phát hiện nên thận trọng quan sát.

- Họ đứng chờ em đấy?

- Em ghét nó lắm!

- Sao lại nó? Sao lại ghét người ta? Họ thích mình, yêu mình họ mới để ý?

       Nghe Minh nói vậy Nụ bình thản cười nói:

- Thằng này người cùng xóm, nhà giàu. Ông bà nội nó trước đây là cường hào địa chủ bị cách mạng xử tử.

- Vậy hả!

       Minh cúi xuống sắp xếp lại gánh hoa cho Nụ.

- Anh vào gọi anh Hùng ăn sáng đi rồi còn lên lớp! Xôi em để trong chạn đấy!

- Em mang xôi cho tụi anh à?

- Vâng! Bố em bảo thế!

       Nụ cúi người nhắc gánh hoa lên vai. Minh vào nhà lấy chai nước uống, khăn mùi xoa đưa cho Nụ. Nụ đi rồi Minh gọi Hùng ra quan sát xem gã thanh niên kia có hành vi gì với Nụ? Nụ vừa đến ngã ba anh ta bước đến cầm một bên quang giữ lại. Khoảng cách khá xa nên Minh và Hùng không nghe thấy hai người nói nhau những gì? Chỉ biết Nụ cố gánh đi. Anh ta cố giữ lại. Chừng không ổn Nụ đặt gánh hoa xuống cầm đòn gánh phang anh ta tới tấp. Anh ta ngã bò ra đất.

       Hùng khôi hài:

- Thấy chưa con? Đừng tưởng đỏ là chín! Nụ anh hùng ra phết. Thể hiện ra trò.

       Minh thấy Hùng nhận xét đúng. Minh nhớ hôm đi bắt phi công Mỹ, Nụ linh hoạt, can trường. Dường như không chịu nổi sự phản kháng quyết liệt của Nụ và thấy nhóm người đi chợ đang đến anh ta lồm ngồm bò dậy bỏ đi. Nụ sửa lại mái tóc, chờ mấy bà đi chợ tới cùng đi.

       Minh:

- Tối nay bảo Nụ kể lại chuyện này.

 

                     Chương 9

 

Dọc đường đến trường Minh và Hùng cứ buồn cười chuyện xảy ra. Cả hai thừa nhận Nụ là cô gái mạnh mẽ. Sáng nay không khí cả trường ồn ào khi thầy hiệu trưởng phổ biến chương trình khám tuyển nghĩa vụ quân sự. Nam giới suy nghĩ đã đành. Các bạn nữ giờ cũng buồn, cũng đăm chiêu suy nghĩ. Theo lịch huyện đội gửi về một tuần nữa lứa tuổi Minh và Hùng sẽ phải khám sức khỏe. Nghĩa là không còn ngồi trên ghế nhà trường nữa. Nghĩa là những ngày khoác áo lính trên thao trường, sống trong kỷ luật quân đội, học đội ngũ, lăn lê, bò toài, bắn súng, ném lựu đạn, khuân vác nặng hành quân dã ngoại, vân vân... và bao thứ khác nữa sẽ đến. Buổi học sáng nay lớp học dừng lại sớm. Giáo viên dành thời gian để mọi người hàn huyên, tâm sự.

       Mặt trời đứng bóng chưa ai muốn về, cả lớp vẫn ngồi lại. Không ai muốn rời xa giờ phút đặc biệt này. Con gái nhìn con trai vẻ lo âu. Nhiều người khóc, mắt đỏ hoe. Tất cả thừa biết chiến tranh là khốc liệt, cái sống và cái chết trong gang tấc. Họ biết cuộc chia tay này không biết bao giờ mới gặp lại nhau? Ngày ấy quá mong manh, thậm chí là vĩnh viễn không có! Con trai thấy các bạn gái âu lo đến động viên. Minh là lớp trưởng cố giữ giọng bình tĩnh nói:

- Các bạn nữ khóc thế đủ rồi! Giờ phải vui lên! Trai thời loạn có gì đâu phải khóc? Chúng tớ lên đường làm nghĩa vụ với tổ quốc các bạn phải tự hào chứ? Tớ nghĩ trong số các bạn nữ ở đây một ngày gần đây cũng có bạn nhập ngũ như chúng tôi?

       Những ngày tiếp theo cả lớp vẫn trong tâm trạng hồi hộp, đợi chờ và lo âu. Dường như không khí học tập chùng xuống. Trước đây đầu giờ học thầy cô giáo thường kiểm tra bài cũ. Giờ không. Khoảng thời gian này dành cho tâm sự. Thôi thì đủ chuyện vui, buồn xảy ra trong đời học sinh. Tất cả nói hết, kể hết để khi chia tay không ai còn phải dằn vặt, tiếc

nuối. Theo yêu cầu của các bạn, Hùng kí họa cả lớp trong giờ học. Minh đắm chìm trong suy tư về những lớp học nửa chìm nửa nổi trên mặt đất đã gắn bó với nhiều thế hệ học sinh như Minh. Minh yêu những mái rạ lụp xụp đã gắn bó bạn bè Minh mấy năm đèn sách. Cả lớp đưa mắt theo dõi Hùng đi đi lại lại tìm chọn một góc vẽ bao quát cả lớp học. Một giờ sau Hùng vẽ xong. Bức ký họa bằng bút chì có mặt đầy đủ cả lớp. Nhìn bức vẽ ai cũng thích. Lan cất lời khen:

- Anh Hùng vẽ giỏi quá!

       Cánh con gái cười rộ lên, suýt xoa:

- Chết nhé! Bao nhiêu ngày không gọi anh? Cậu cậu tớ tớ giờ anh Hùng? Anh Hùng! Giấu đầu hở đuôi! Yêu rồi! yêu rồi! Chết nhé!

       Lan đỏ mặt, lúng túng.

       Cô Nga lên tiếng:

- Các em xưng hô anh em có gì phải cười, phải xấu hổ? Các em cũng mười tám, đôi mươi cả rồi!

- Trước thì cậu cậu tớ tớ, giờ thì anh Hùng. Yêu rồi!

       Những ngày hồi hộp, lo âu, chờ đợi rồi cũng đến. Đợt khám nghĩa vụ quân sự toàn trường có tới ba chục nam giới lên đường làm nghĩa vụ. Lớp Minh có hơn chục người. Hôm nhà trường tổ chức liên hoan chia tay, thầy hiệu trưởng người lính Điện Biên năm xưa mặc quân phục đi bắt tay, dặn dò từng người. Thầy căn dặn mọi người phải giữ truyền thống nhà trường, gia đình, tiếp bước cha anh hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ai cũng xúc động.

 

Chương 10

 

Được bác chủ đồng ý. Sáng hôm sau Minh và Hùng ra phố huyện mua bánh kẹo để liên hoan chia tay gia đình bác chủ. Bác chủ bảo:

- Để sáu giờ tối hãy tổ chức. Tầm ấy Nụ và Hoa mới ở trận địa pháo về.

       Nghe trận địa pháo Minh và Hùng mới biết hai chị em Nụ ở trong đội súng máy mười hai ly bảy của dân quân xã. Tụi Mỹ dạo này chủ yếu đánh ban đêm nên ban ngày đội tranh thủ tập luyện có sự hướng dẫn của ban quân sự huyện. Hùng tranh thủ về nhà lấy xe phóng ra phố chợ chơi. Ở nhà còn lại mình Minh và bác chủ. Minh nghĩ đây là lúc thích hợp để hỏi bác chủ những thắc mắc của mình mấy tháng trước về sự khác biệt của Nụ.

       Ngồi đối diện với bác chủ, Minh hỏi:

- Mấy tháng trước cháu có hỏi bác về Nụ. Bác bảo chuyện này dài lắm. Giờ cháu sắp xa bác và em Nụ, cháu muốn biết thực hư thế nào?

       Nghe Minh hỏi, ông đăm chiêu suy nghĩ. Mươi phút sau ông mới trả lời:

- Chuyện bác sắp kể ra chỉ một mình cháu biết! Không có người thứ hai, nhớ đấy!

       Minh đoán đây là chuyện hệ trọng nên ông mới đắn đo như vậy. Minh đồng ý. Mà thực ra trong suy nghĩ của Minh thì Minh cũng không bao giờ nói lại với ai chuyện này!

- Ảnh trên bàn thờ là ảnh mẹ đẻ của Nụ!

       Minh quá bất ngờ nhưng trấn tĩnh được.

- Năm vợ chồng bác sinh Nụ, đời sống quá khó khăn. Không phải mỗi gia đình bác mà cả làng này nhà nào cũng vậy. Đói bởi mất mùa nhiều năm. Nhiều nhà phải ăn cháo cám. Có nhà bồng bế nhau đi xin ăn. Trời không thương, năm ấy mùa đông rét ghê gớm. Nhiệt độ ngày đêm dưới mười độ. Quần áo thiếu, chăn chiếu thiếu, nhà tranh vách đất trống tứ phía, gió rét ùa vào như không.

       Kể đến đây ông khóc... Minh rót chén trà nóng đưa cho ông. Tay ông cứ run bần bật. Ông cố trấn tĩnh để kể tiếp:

- Chăn màn không có phải nằm ổ rơm, đắp chiếu, đắp bao tải. Bác phải đốt củi sưởi ấm cho hai mẹ con Nụ... Nửa đêm hôm ấy Nụ khóc nhiều. Bác nằm giường bên với đứa lớn, anh của Nụ linh cảm có điều tệ hại xảy ra. Bác dậy sang xem. Nụ đang bò trên bụng mẹ, rúc đầu tìm vú để bú... Bác gái đã chết từ lúc nào người lạnh ngắt...

       Minh:

- Bác ấy bị cảm à?

- Không! Chết vì đói! Vì rét! Vì kiệt sức! Ông ngửa mặt lên trời suti sịt khóc.

       Minh không hỏi thêm nữa. Bởi có hỏi chỉ làm ông thêm đau xót, thêm uất hận. Không khí thật nặng nề. Ông kể tiếp:

- Nhớ hơi mẹ Nụ khóc suốt. Bác lấy áo mẹ nó quấn cho Nụ. Thấy hơi mẹ Nụ nín hẳn. Những ngày tiếp theo bác bế nó đi bú chực mấy phụ nữ đang nuôi con nhỏ trong làng. Việc này cũng chỉ được dăm ngày bởi người ta còn phải nuôi con người ta. Bác cho Nụ ăn nước cơm, nước cháo. Bà con trong xóm thương cảnh, ông bà ngoại thương tình. Em gái của mẹ Nụ khi ấy tuổi mười tám đôi mươi động lòng trắc ẩn sang chăm lo cho hai cháu. Bác đỡ vất. Năm Nụ hai tuổi, bác với dì thành vợ thành chồng... hai người thỏa thuận không bao giờ nói cho tụi nhỏ biết chuyện này. Đến giờ ba anh em chỉ biết ảnh trên bàn thờ là chị gái của mẹ. Giấu đi những nỗi đau quá lớn không phải đơn giản nhất lại là tình cảm máu mủ. Từ ngày mẹ Nụ mất vợ chồng bác dành hết tình cảm cho hai anh em Nụ. Vậy mà hai anh em vẫn thi thoảng biểu hiện những nét buồn, nhất khi trời về chiều, sẩm tối. Điều này vợ chồng bác thấy rõ. Đúng là có sợi dây liên lạc vô hình của tình mẫu tử. Khi Nụ ba tuổi vợ chồng bác mới sinh Hoa. Ngày sinh Hoa, Nụ ngủ với bác. Đêm nào cũng vậy tầm nửa đêm về sáng Nụ hay tỉnh giấc, nhổm dậy mếu máo gọi mẹ. Bác phải kéo Nụ nằm xuống vỗ về. Nụ biết nghe lời rất sớm nên nằm xuống ngủ tiếp.

       Nhìn trời đã quá chiều, Bác chủ bảo Minh:

- Chuyện về mẹ của Nụ bác đã kể hết. Đấy, thoáng cái đã mười bảy, mười tám năm. Nụ giờ đã là thanh niên trưởng thành. Bác mong một vài năm nữa Nụ gặp người tốt xây dựng gia đình thì bác mừng.

       Nghe bác chủ nói Minh nói:

- Nụ đảm đang lại xinh gái bác lo gì!

- Vợ chồng là duyên số cháu ạ. Cái gì đến sẽ đến. Mong là mong thôi.

       Tiếng Hoa loáng thoáng ngoài ngõ:

- Đợt tuyển quân này xã mình nam giới đi bộ đội nhiều lắm! Không biết ở trường có khám tuyển không?

       Bác chủ bảo:

- Hai chị em nó về đấy! Ta dừng chuyện này ở đây.

       Minh ra cổng đón. Thấy Minh, Hoa cười to, nói to:

- Rất thiêng! Em vừa nghĩ đến xong!

       Nụ không nói gì.

       Minh:

- Hai chị em chắc mệt! Đưa súng đây anh xách hộ. Nụ nhắc súng khỏi vai đưa Minh. Minh cố tình nắm tay Nụ dù chỉ trong phút chốc.

       Hai chị em Nụ về đến nhà mà Hùng vẫn đợi đón phía ngã ba đầu làng lối rẽ ra trận địa pháo. Hùng đợi đã lâu, chừng sốt ruột phóng xe ra tận nơi. Mọi người đã về hết. Hùng tá hỏa, bực bội. Về nhà Hùng chẳng nói chẳng rằng, nét mặt không vui khiến Hoa lên tiếng:

- Anh rể tương lai của em có chuyện gì mà mặt sầu thế?

       Nghe Hoa nói “anh rể” Nụ cũng cười theo. Minh thừa biết Hùng phóng xe ra phố chợ để mua quà tặng riêng cho Nụ nên nhắc khéo:

- Anh Hùng có quà nhé!

       Nụ và Hoa ngơ ngác chưa biết chuyện gì xảy ra. Hoa nhanh nhảu hỏi:

- Anh Minh ơi có chuyện gì mà bánh kẹo nhiều thế?

       Minh không trả lời, vờ như không nghe thấy. Nụ kéo ghế ngồi xích lại hỏi nhỏ:

- Hai anh nhập ngũ đợt này phải không?

       Minh:

- Ừ.

       Nụ im lặng. Sự im lặng của Nụ thật khó hiểu. Minh chưa đoán ra được những suy nghĩ của Nụ. Tất cả giấu kín trên nét mặt đoan trang rất đáng yêu của Nụ. Bí quá Minh chuyển hướng sang Hùng:

- Em Hoa nó vừa nói anh rể có chuyện gì mà sầu? Anh rể trả lời em nó đi?

       Hùng:

- Có ai khờ khạo như tôi không? Đứng một mình ở ngã ba cả tiếng đồng hồ chờ đợi người ta? Lúc tỉnh ra thì người ta đã về từ lúc nào?

       Minh kích Nụ:

- Em hỏi lại người ta là ai đi?

       Nụ hỏi:

- Thế anh Hùng đợi đón người ta là ai?

       Minh biết Hùng có tật nói lắp sẽ vấp phải câu trả lời này. Hùng xúc động:

- Còn chờ... chờ... ai nữa? Chờ em... e...m...

       Mọi người phá lên cười. Bác chủ cười nói đỡ:

- Hùng đang xúc động nên nói nhịu. Bác hiểu ý của Hùng!

- Đúng ạ. Cháu ơn bác!

       Lúc này Nụ tự nhiên mạnh dạn đến không ngờ . Nụ nói chậm và rõ:

- Hoa ơi! Em trả lời anh Hùng đi? Anh Hùng đợi em đấy?

       Nghe chị gái nói thế Hoa đứng dậy hét toáng lên:

- Giời ơi... sao lại thế?

       Hùng đưa mắt nhìn như cầu cứu, như muốn ai đó ném cho chiếc phao cứu sinh.

       Minh nói:

- Cậu nói chậm lại đi.

       Hùng cố nói rành rọt từng câu:

- Cháu chờ Nụ... ạ...

       Hoa nhảy lên nói như hét:

- Có thế chứ!

 

                     Chương 11

 

Cầm chiếc bánh trên tay Nụ bỏ vội xuống bàn, tay bịt miệng chạy nhanh ra ngoài. Thấy vậy bác chủ hỏi:

- Sao thế con?

Bằng linh cảm của phụ nữ, nét mặt bác gái đang vui bỗng trầm xuống. Bác kéo tay bác trai ra ngoài trao đổi điều gì Minh không biết. Chừng dăm phút sau hai người mới quay trở lại mặt lo âu. Minh và Hùng không hiểu chuyện gì đã xảy ra? Bầu trời đêm ba mươi tối sẫm. Màu đen đặc như sấn ra miếng. Ánh sáng của ngọn đèn bão chỉ đủ sáng một khoảng nhỏ chỗ ngồi. Hùng chạy lại chỗ Nụ đang đứng nơi có cây sấu lớn. Minh cố lắng nghe những âm thanh nhỏ nhất có thể phát ra từ chỗ Nụ. Nhưng vô vọng. Tất cả tịch mịch chỉ có tiếng gáy ri rít của lũ dế trong vườn, tiếng thở dài của vợ chồng bác chủ. Hoa thấy chuyện lạ xảy ra liền đến ngồi cạnh mẹ thủ thỉ:

- Chị Nụ làm sao thế hở mẹ? Tại sao đang cầm chiếc bánh lại bỏ xuống, bịt miệng chạy?

       Bác chủ gái:

- Con gái lớn mười lăm mười sáu tuổi rồi mà không biết gì cả?

       Nghe mẹ nói Hoa lơ mơ nghĩ “Hay chị Nụ có thai?” Hoa đến chỗ Minh:

- Chị Nụ em có thai hả? Ai gây ra chuyện này?

       Nghe Hoa nói Minh buồn cười. Và lúc này Minh mới vỡ lẽ chuyện gì đã xảy ra. Thấy bóng người chạy tới Nụ dang rộng vòng tay ôm lấy. Giọng hổn hển:

- Anh Minh ơi sao lại thế này? Sao lại chia tay sớm thế?

       Nhận ra Hùng Nụ rút vội vòng tay lại chạy nhanh vào buồng riêng đóng sập cửa lại khóc. Bên ngoài vợ chồng bác chủ và Minh nghe rõ tiếng Nụ khóc. Mẹ Nụ dường như không chịu nổi bà đến phòng Nụ gọi. Cửa không mở. Bà đứng ngoài khá lâu đành quay lại chỗ ngồi. Hùng vào nhà không nói gì lẳng lặng rót nước uống. Bác chủ bất ngờ hỏi:

- Bác hỏi thật! Minh hay Hùng gây ra chuyện này? Nói thật đi để bác còn biết đường xử lý?

       Mẹ Nụ gay gắt hơn:

- Các cháu trẻ người non dạ. Làm mà không nghĩ hậu quả sau này. Bác hỏi thật cháu Minh hay cháu Hùng ai là bố đứa trẻ trong bụng Nụ?

Hùng kêu toáng lên:

- Không phải cháu! Không phải cháu! Cháu yêu Nụ! Cháu yêu Nụ nhưng cháu không làm chuyện này! Hai bác cứ hỏi Nụ mà xem!

       Vợ chồng bác chủ đưa mắt nhìn Minh. Cái nhìn cực kì lạnh lùng. Hùng cũng nhìn bằng ánh mắt như vậy. Mặc! Minh cứ bằng chân như vại, không nói gì bởi mọi người đã có sự hiểu lầm tai hại. Minh kệ vợ chồng bác chủ và Hùng ngồi như tượng đá. Minh ra sân đi đến chỗ Hoa. Thấy Minh đến Hoa kéo ghế cho Minh.

- Anh nói cho Hoa biết chuyện này nhưng Hoa phải tuyệt đối bí mật. Không được nói cho ai trừ phi anh bảo mới được nói.

       Thấy việc hệ trọng, Hoa nhìn sâu vào mắt Minh.

- Em đồng ý! Anh nói đi!

Như giọng cha giảng đạo Minh nói cho Hoa đủ nghe...

- Anh cứ như cha đạo giảng kinh thánh, em là con chiên ngoan đạo ngồi nghe.

- Nói nhỏ thôi. Có khi nào Hoa nghĩ chị Nụ yêu anh Hùng không?

- Chị Nụ em kín lắm em chưa biết!

- Vậy hả? Thế Hoa có thấy anh Hùng yêu chị Nụ không?

- Thấy!

- Hoa có thấy chị Nụ yêu anh không?

Hoa im lặng. Sự im lặng như thừa nhận điều đó xảy ra. Minh hỏi lại:

- Hoa có thấy anh yêu chị Nụ không?

- Không! Nhưng sao anh cứ thể hiện như có yêu vậy? Anh định đùa với ái tình à?

Minh bị choáng khi Hoa bảo Minh “Đùa với ái tình?”

       Lấy lại bình tĩnh. Minh tiếp tục nói chuyện với Hoa:

- Hoa có hiểu ái tình là gì không?

- Là tình yêu! Dễ thế mà anh cứ hỏi?

Minh lại bị sốc lần nữa bởi kiểu ăn nói thẳng thắn của Hoa, của một cô gái vừa bước qua tuổi trẻ con tập làm người lớn. Minh khen Hoa:

- Em nói đúng! Ái tình là tình yêu. Thế Hoa có biết tình đơn phương không?

- Em biết!

- Hoa lấy ví dụ đi?

Hoa chưa trả lời bởi còn ngần ngại. Minh nói thêm:

- Em không phải tìm đâu xa? Ở cạnh mình thôi.

       Hoa bình thản nhận xét:

- Theo em thì anh Hùng yêu chị Nụ nhưng chị Nụ không yêu là tình đơn phương.

- Đúng! Còn nữa?

- Chị Nụ yêu anh nhưng anh không yêu là tình đơn phương.

- Đúng!

Minh thấy mắt Hoa rớm lệ. Minh phân giải:

- Ái tình là một phạm trù tình cảm nam nữ với nhau. Là một đoạn đường khá dài với nhiều cung bậc.

- Em hiểu ái tình có nhiều cung bậc. Nhưng em muốn biết tại sao anh không yêu nhưng vẫn thể hiện tình cảm chân thành đến thế để chị em hy vọng?

- Anh không thể làm khác được. Nụ xứng đáng được như thế! Nhưng anh không muốn Nụ phải chịu đau khổ. Điều này rất có thể xảy ra khi chiến tranh đang ở trong thời kỳ khốc liệt. Anh sẽ phải lên đường làm phận sự với đất nước. Và ngày đó đã đến! Nếu anh ngỏ lời với Nụ thì Nụ sẽ sống những năm tháng đợi chờ. Và biết đâu anh hy sinh ngoài mặt trận. Đất nước này, làng quê này đã quá nhiều góa phụ rồi!

       Hoa đã nhận thức đầy đủ. Minh nói thêm về Hùng:

- Anh Hùng là bạn thân của anh. Là bạn thân nhưng nghĩ về ái tình mỗi người mỗi khác. Anh Hùng rất yêu Nụ sao Nụ không nhận ra? Nụ phải tỉnh táo suy nghĩ về anh Hùng chứ? Nụ hãy quên anh đi! Quên như quên một kỉ niệm của mối tình đầu. Bữa nay Hoa hỏi thật anh và anh cũng trả lời chân thật, đầy đủ. Lát nữa Hoa vào buồng chị Nụ động viên chị ấy.

       Anh biết Nụ đang đau khổ. Ái tình có khi đau đớn như vậy. Nhưng chẳng khác được. Ta phải chấp nhận. Anh không thể nói trực tiếp với Nụ những lời khước từ như thế này cho dù có chân thành đến đâu thì cũng vẫn là những gì cay độc. Anh tin Nụ sẽ nghe Hoa dẫn giải để xác định lại tình yêu của mình. Nụ sẽ hiểu đúng và không trách cứ anh.

 

Chương 12

 

       Về nhà Minh nói Hùng:

- Cậu yêu Nụ thì phải mạnh dạn chứ! Ai lại rụt rè thế? Cậu biết Nụ yêu tớ nhưng tớ không yêu là không. Cậu phải tấn công mạnh vào chứ?

Nghe Minh nói Hùng chỉ cười khiến Minh nóng mắt chì chiết:

- Đúng là cái đồ nhát gái! Chỉ tinh tướng đẩu đâu. Trâu chậm thì uống nước đục nhá!

Sự nổi nóng của Minh khiến Hùng tự ái. Hùng nói rành mạch:

- Ông tướng nói vừa thôi! Bảo ai nhát gái?

- Tướng chứ còn ai? Yêu không dám nói. Không thể hiện ra ai người ta biết? Bữa nào mang vở đến tớ bổ túc cho dăm bài tán gái!

- Được rồi! Không phải thách! Đây chưa đến lúc!

- Thế thì thể hiện đi!

Tối hôm sau Minh và Hùng lại sang nhà bác chủ. Vừa đi Minh vừa buồn cười Hùng. Minh nghĩ cứ để Hùng thể hiện thế nào? Hai người bước vào nhà đúng lúc cửa phòng Nụ mở. Nụ và Hoa từ trong phòng bước ra. Nhìn sắc thái hai người Minh biết Hoa đã trao đổi với Nụ và đã có hiệu lực. Hùng đi nhanh đến đón Nụ. Hai người nắm tay nhau ra ghế ngồi. Minh thầm khen Hùng đã mạnh dạn, khen Nụ đã tỉnh táo thoát ra khỏi ma trận ái tình. Họ đang cười thật tươi. Thấy không khí vui vẻ bố mẹ Nụ cũng vui theo. Minh rót trà cho mọi người. Hùng tươi như hoa cỏ mùa xuân đứng thẳng người bên Nụ thao thao như diễn giả:

- Bài toán tưởng chừng phức tạp đã có lời giải. Có đáp số đúng. Đề nghị mọi người vỗ tay.

       Ai cũng bật cười vì Hùng nhưng vỗ tay rần rật. Hoa đỡ lời Hùng:

- Bữa nay anh Hùng mạnh mẽ thật? Chị em khen. Anh Hùng mời mọi người ăn bánh kẹo đi?

       Hùng đỏ mặt, lúng túng:

- Cháu mời hai bác!

       Minh cầm chiếc kẹo đưa cho Nụ. Hoa nhìn Minh cười tinh quái, nói:

- Anh Minh chuẩn thật!

Mải vui, mải chuyện khuya lúc nào không biết. Tiếng gà gáy sang canh rộn lên trong xóm. Sương xuống nhiều, lá cây trong vườn lóng lánh nước. Không khí lành lạnh. Mọi người không ai muốn dừng cuộc nói chuyện này. Bởi ngày mai không biết bao giờ họ mới có dịp gặp lại. Minh như chìm trong ký ức. Bao nhiêu kỉ niệm êm đềm lần lượt hiện về... Minh thoáng thấy Nụ rùng mình. Nụ là trường hợp quá đặc biệt với Minh. Minh yêu quý Nụ bởi Nụ là cô gái xinh đẹp, mỏng manh như những cánh hồng trong vườn nhưng rất giàu nghị lực.

- Nụ lạnh đấy!

Nghe Minh nói Hùng cởi chiếc áo khoác ngoài choàng cho Nụ. Nụ mỉm cười đón nhận. Đôi mắt, bờ môi Nụ vừa nãy còn đẫm lệ giờ tươi tắn, tình tứ, đôn hậu. Minh nói với bác chủ:

- Khuya rồi hai bác vào nhà nghỉ đi. Chúng cháu về.

Bác chủ đứng dậy bắt tay Minh, Hùng khá lâu. Hùng lấy trong túi áo phong bì gấp vuông vắn đưa cho Nụ. Không ai như Hoa, cô nói to:

- Chị Nụ đưa em xem anh Hùng viết gì trong đấy!

Hoa đến sát ngọn đèn bão vặn to đèn mở xem, kêu lên:

- Ôi bài thơ “Đợi anh về. Tác giả Simonov”

       Minh:

- Em đọc lên cho mọi người nghe đi, bài thơ này hay lắm!

Bài thơ như cuốn hút mọi người vào cảm xúc đặc biệt thời chiến tranh vệ quốc ở Liên xô.

       Bác chủ:

- Bài thơ hay thì có hay nhưng buồn. Việt Nam mình bây giờ cũng vậy.

Nghe tiếng gà trong xóm gáy vang, Hoa kêu lên:

- Kết thúc thôi! Bố mẹ vào nhà nghỉ đi! Con cũng đi ngủ đây mai còn có sức ra trận địa pháo!

Bác chủ ngồi im đã lâu, phút chót mới nói:

- Minh, Hùng này, bác nói cho nghe chuyện này. Cái cậu Hải trong xóm này khôn ranh ra phết.

Minh cắt ngang lời bác chủ:

- Hải nào chúng cháu không biết?

Bác chủ hắng giọng:

- Cái thằng bữa trước bị Nụ vụt cho mấy đòn gánh đấy! Thằng này khôn ranh. Nó nghe thấy chuyện khám bộ đội liền bỏ nhà đi mất tích. Hôm xã báo không thấy nó. Bố mẹ nó bảo nó đi làm ăn ở mãi xa. Nó trốn nghĩa vụ. Vậy mà việc này chỉ eo xèo một lúc. Mấy buổi nay bác thấy chẳng ai nhắc tới nữa. Việc nữa hôm qua bác đến nhà ông Mạnh chơi. Con trai ông ấy cũng đi bộ đội đợt này. Nghe ông ấy khuyên con “Người xưa nói: sát nhân giả tử. Nghĩa là giết người người giết lại. Vào trận con đừng có bắn ai. Cứ nằm úp xuống giả vờ chết. Hết tiếng súng thì về.”

       Nụ hét lên:

- Sao bố lại nói như thế? Tiêu cực! Nó làm thế kệ nó!

- Đấy là bố kể lại chuyện xảy ra trong làng xã mình. Bố có nghĩ ra đâu! Bố thấy lo cho các con. Chiến tranh ngày một ác liệt. Trận thành cổ Quảng Trị hy sinh nhiều lắm! Có ngày hy sinh cả trăm, toàn tân binh trẻ vừa dời cổng trường đại học.

Lúc này Minh lên tiếng:

- Làm nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc là trách nhiệm của thanh niên chúng cháu. Mấy hôm nữa chúng cháu lên đường. Hai bác ở nhà chú ý giữ gìn sức khỏe.

 

                     Phần 2: THỜI ĐẠN LỬA

 

Chương 13

 

Minh về đến nhà đã thấy không khí nhộn nhịp. Bà con hàng xóm đến khá đông.

- Minh nó về rồi đây! Anh làm chúng tôi chờ mãi. Chắc chia tay người yêu phải không?

Minh chỉ cười.

- Hôm khám sức khỏe ở trường đạt loại gì hở cháu? Chắc A 1 phải không?

- Vâng ạ. Ông bà cô bác uống trà, ăn bánh kẹo vui với bố mẹ cháu đi!

- Đợt tuyển quân này xã ta có đến vài chục. Bà con làng xóm sang chúc cháu lên đường mạnh khỏe, chân cứng đá mềm phấn đấu hoàn thành thật tốt nhiệm vụ.

       Minh ở nhà được hai ngày, từ sáng sớm cả xã đã rộn lên tiếng trống, tiếng loa đài. Người đi khá đông từng đoàn, từng đoàn hướng về sân vận động xã. Khán đài sân vận động được trang hoàng lộng lẫy. Cờ đỏ sao vàng, ảnh Hồ Chủ Tịch, băng rôn lớn với dòng chữ “Thanh niên hăng hái lên đường làm nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc”. Trên khán đài ông chủ tịch xã đọc diễn văn. Giọng ông trầm bổng, Minh có cảm giác như ông đã học thuộc bài viết sẵn từ nhà. Cả biển người sôi nổi sau khi ông chủ tịch xã có lời chúc những tân binh. Đoàn người tiếp tục đi theo đội trống, cờ hướng về huyện. Ông xã đội trưởng, bà chủ tịch hội phụ nữ xã thay mặt chính quyền địa phương đi cùng . Khoảng mười giờ trưa đến nơi giao quân. Cuộc bàn giao nhanh chóng. Minh và Hùng nhận quân trang quân phục, chính thức trở thành lính.

       Bữa cơm trưa đầu tiên trong đời lính Minh và Hùng được nghe từ thủ trưởng nhắc:

- Mọi người sử dụng đũa hai đầu. Một đầu gắp thức ăn, một đầu và cơm vào miệng.

       Trong bữa nhiều người đôi khi dùng sai liền bị nhắc nhở nhìn nhau cười. Buổi chiều học điều lệnh, học sử dụng súng đạn, học đào công sự. Công việc cứ lặp đi lặp lại suốt ba tháng luyện tập gian lao. Minh và Hùng đã gầy giờ gầy thêm nhưng khỏe lên trong điều kiện rèn luyện khắc nghiệt. Trước ngày đi B (đi Nam) mọi người được về nhà vài ngày. Minh bảo Hùng:

- Cậu có đến Nụ không?

Hùng phân vân:

- Chắc sẽ không.

- Tại sao?

- Gặp nhau rồi lại khó cho nhau. Thôi cứ để cho yên phận, cho quen với hoàn cảnh đi. Chiến tranh chắc còn kéo dài.

- Ừ, có lẽ thế đúng.

Hết thời gian quy định, mọi người trở lại đơn vị. Hôm sau đơn vị nhận lệnh hành quân. Trên vai mỗi người chừng ba chục cân của ba lô, súng đạn, bao tượng gạo. Càng đi vai Minh và Hùng càng ê buốt. Đã mấy lần cả hai toan tính ném đi bao gạo cho đỡ nặng, nhưng họ không thể làm thế được. Minh nhăn mặt đau đớn, trung đội trưởng bảo:

- Vai cậu phồng rộp lên rồi. Để tớ khoác hộ bao gạo!

Minh cắn răng chịu đau nói:

- Không sao. Tôi đeo đươc!

Hành quân mấy chục cây số đến một bến xe ven rừng đơn vị dừng lại. Trời nhập nhoạng tối. Lệnh phát ra:

- Mỗi tiểu đội lên một xe!

Minh và Hùng lên xe tìm chỗ ngồi cạnh cửa sổ để hóng gió. Dăm phút sau đoàn xe chuyển bánh. Trung đội trưởng lệnh “Anh em tranh thủ ngủ lấy sức!”

Mờ sáng đoàn xe dừng lại ở một điểm mới lạ. Nơi đây vừa mới trải qua trận bom. Những thân cây cụt ngọn, gãy gục, bật gốc nằm ngổn ngang bên những hố bom đất còn đen. Minh và Hùng biết mình đã vào tuyến lửa. Trung đội trưởng truyền lệnh:

- Tất cả xuống xe! Khẩn trương xếp hàng dọc đi theo đồng chí dẫn đường!

Mọi người xốc ba lô hành trang lên vai thực hiện mệnh lệnh nhanh chóng. Lại hành quân bộ. Mấy tiếng sau đơn vị đến một binh trạm toàn nữ quân nhân. Các cô ùa ra nói cười ríu rít:

- Toàn lính trẻ đẹp trai!

Miệng nói tay làm, các cô giục mọi người khẩn trương ăn sáng:

- Lẹ lên các anh. Không lát nữa tụi Mỹ nó bắn pháo từ hạm đội bảy ngoài biển vào.

       Minh nhìn xung quanh thấy nhiều dãy hầm hào kết cấu chắc chắn. Một dãy bàn ghế ghép bằng các thân cây đặt đồ ăn thức uống khá tươm tất. Cơm trắng, thịt hộp, rau xào tất cả nóng hổi, thơm quyến rũ. Tiếng một cô gái (Chắc B trưởng):

- Anh em ăn thoải mái nhé! Các O đâu đục thêm thịt!

Nhìn chị em cầm lưỡi lê đục thoăn thoắt Minh nể phục. Minh không ngờ rằng mình đang có mặt ở nơi chiến tranh đạn bom khốc liệt lại có những cô gái quả cảm này. Minh bảo Hùng lấy giấy bút ra vẽ. Trung đội trưởng lớn tiếng ủng hộ:

- Phải đấy! Vẽ các chị em đi!

Tiểu đội nữ tuổi mười tám đôi mươi quần áo lính gọn gàng, súng đạn bên người đứng tạo dáng để Hùng vẽ. Tranh vừa vẽ xong nhiều tiếng nổ lớn xung quanh . Bụi đất bay mù mịt. Tiếng B trưởng nói lớn:

- Tất cả vào hầm! Pháo nó bắn ngoài biển vào!

       O chưa kịp xuống hầm đã gục xuống. Minh lao ra đỡ. Người O đầy máu. Trung đội trưởng hét:

- B trưởng hy sinh rồi!

Lần đầu trong đời Minh và Hùng tận mắt thấy cảnh bom đạn chiến trường. Thấy sự hy sinh của đồng đội. Thấy cái sống cái chết gần nhau gang tấc.

Lại hành quân. Lại trèo đèo lội suối băng rừng hai chân Minh mỏi nhừ như muốn khụy xuống. Minh bắt đầu thấy nản lòng. Minh hỏi trung đội trưởng:

- Mình đi đâu thế này?

Trung đội trưởng gắt:

- Đừng hỏi nhiều! Cứ đi rồi khắc biết!

 

Chương 14

 

Quảng Trị nơi nơi bom đạn khốc liệt. Nơi giữa ta và địch đang tranh chấp nhau từng mét đất. Minh bảo Hùng:

- Giờ đến lượt tụi mình rồi. Không biết sống chết thế nào đây?

Tiếng máy bay vo vo trên đầu. Những cụm khói xuất hiện. Tiếng bom nổ dây chuyền vang rền. Nghe người dẫn đường nói Minh giờ mới biết bọn OV10 bay trinh sát, bắn đạn khói chỉ điểm cho máy bay đến ném bom! Đoàn quân vẫn lặng lẽ đi. Mỗi lần đi qua những nơi giáp vùng chiến sự, tai họa luôn chờ sẵn để giết chết người bất cứ lúc nào. Thứ mìn lá vũ khí nguy hiểm địch thả xuống vương mắc vào cành cây cỏ ven đường. Thứ mìn này chạm vào là nổ gây trọng thương cụt tay, cụt chân. Trong đơn vị đã có mấy đồng đội cụt tay, cụt chân vì loại mìn này phải chuyển về tuyến sau. Tiếp đến là biệt kích nằm vùng. Bọn này chỉ chờ cơ hội là chúng nhả đạn. Đến một binh trạm nữa đơn vị Minh được điều động bổ sung cho trung đoàn 64 của sư 320 đang trực tiếp đánh địch ở cảng Cửa Việt. Là lính mới làm sao Minh biết cảng Cửa Việt là gì? Chỉ khi nghe chính trị viên phân tích Minh mới hiểu cảng Cửa Việt là vị trí cực kỳ quan trọng nơi trung chuyển hậu cần và phương tiện quân sự để ta tiến sâu vào mặt trận Quảng Trị, vào sâu phía Nam. Vì vậy địch quyết giữ để đẩy ta vào thế khó khăn. Địch tập trung một lực lượng gồm nhiều lữ đoàn bộ binh, pháo binh và tàu đổ bộ, tàu khu trục cùng máy bay ném bom chiến lược B52 tham gia đánh chiếm. Máy bay B52 ném bom rải thảm, đạn pháo từ ngoài biển bắn vào hàng vạn quả. Bộ binh địch đông như bầy thú dàn quân hò hét nhả đạn. Minh nghiến răng siết cò súng, thét “Mình không giết nó, nó sẽ giết mình”. Khẩu AK trên tay Minh nhả đạn liên tục. Hùng AK, lựu đạn quanh người, luồn lách, từng góc tường đổ vỡ tấn công bọn lính lữ đoàn đặc nhiệm. Minh không thấy bóng dáng thằng Mỹ nào, trước họng súng của Minh toàn lính Việt Nam cộng hòa. Bọn này trẻ, liều lĩnh hò hét xông lên. Mỗi phát đạn B40 đồng đội bắn ra tiêu diệt cả nhóm lính, xác chúng tung lên như những thân cây bị gió bão quật đổ, máu văng vào những mảng tường. Minh và Hùng như con mãnh hổ càng đánh càng say máu. Đánh nhau tới chiều tối tiếng súng hai bên ngừng. Quanh Minh xác chết nằm la liệt. Kẻ mất đầu, kẻ vỡ ngực, máu mê khô đen lại bởi nắng gió. Ngồi dựa vào góc tường gạch có tấm bê tông trên đầu Minh và Hùng trao đổi:

- Khủng khiếp thật! Đồng đội hy sinh nhiều quá! Địch cũng chết quá nhiều! Chiến tranh quả là ghê gớm! Mình chưa chết là may! Cầu mong trận đánh kết thúc sớm!

- Tổ cha thằng Thiệu, nó thừa biết tụi Mỹ sẽ rút khỏi chiến trường Việt Nam, sẽ bỏ rơi chúng nó mà cứ ngoan cố to mồm hô hào quân lính tử thủ. Tử thủ cái con mẹ mày! Nguyễn Văn Thiệu mày căm thù cộng sản đến mức nào mà tàn nhẫn dấn quân vào chỗ chết? Sau này lịch sử sẽ hỏi tội mày!

Tình hình căng thẳng, Bộ tư lệnh B5 điều thêm nhiều tiểu đoàn đến tăng viện và tổ chức tổng tấn công tiêu diệt sinh lực địch trong cảng. Thấy tình thế thất bại lực lượng địch phía ngoài hoảng sợ rút chạy.

Hùng cắn răng chịu đau bởi vết thương trên bả vai, cố nói:

- Nhìn tụi chúng chết quá nhiều cũng phải suy nghĩ! Dù gì đi nữa chúng cũng là người Việt. Chúng cũng như mình có cha, có mẹ, vợ con ở quê nhà đang mong đợi cầu nguyện cho chồng con được an lành trở về.

Nhìn sang thấy Minh đã ngủ từ bao giờ. Hùng để cho Minh ngủ. Một liên tưởng trong óc Hùng về những năm tháng còn ngồi trên ghế nhà trường mà thương Minh quá! Minh vốn thư sinh, trầm tính, chắc chắn, có duyên, mơ mộng. Vậy mà trong trận rất can trường, xông xáo, linh hoạt.

       Trời tối dần. Hùng nhìn lên bầu trời Quảng Trị đầy sao. Những ngôi sao sáng lấp lánh, nhấp nháy như không hề biết chiến tranh ác liệt đã xảy ra nơi này. Gió từ biển thổi vào dào dạt mang theo mùi cát bụi, mùi thuốc súng, mùi máu tanh nồng. Nửa đêm Minh, Hùng lần hồi về đến đơn vị. Nhiều chỗ đi qua Hùng và Minh thấy nhóm địch ngồi đâu đó bên những góc tường đổ vỡ hút thuốc, nói chuyện. Chúng đang nói những điều đã tàng trữ trong người bấy lâu “Đù mẹ sớm muộn gì cũng thua quân giải phóng! Bọn tướng lĩnh chóp bu có thấy mặt thằng nào? Đù mẹ, tụi mình khôn hồn thì sớm đào ngũ giữ mạng sống chứ không lại làm ma nơi này! Quảng Trị là thứ mả mẹ gì mà phải cố đánh, cố giữ!” Nghe tụi lính nói vậy Hùng biết chúng cũng đang chán ghét cuộc chiến này. Hùng bất giác nói lớn để bên kia nghe “Các bạn nói đúng! Chúng tôi cũng chán ghét chiến tranh lắm rồi! Tụi Mỹ nó rút rồi giờ chỉ còn các anh những người Việt! Các anh đào ngũ cho

nhanh! Tôi nói cho các anh bên ấy biết, với đà tấn công này chỉ mai mốt chúng tôi sẽ giải phóng Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, đất nước sẽ thống nhất! Tụi đầu sỏ Nguyễn Văn Thiệu, Ngô Quang Trưởng sẽ bỏ các anh chuồn ra nước ngoài”.

       Phía bên kia đáp lại:

- Hòa Bình nhanh đi! Các anh bên ấy có hút thuốc tụi này ném sang cho?

- Có! Hùng nghe rất rõ cả giọng Nam, giọng Bắc. Hùng hỏi: Mấy anh em bên ấy có cả dân gốc bắc à?

- Chính xác! Gốc Nam Định. Các cụ nhà tôi di cư vào Nam năm năm mươi lăm. Tụi tôi sinh ra lớn lên trong này. Mấy anh đằng ấy vợ con gì chưa? Bọn tôi chưa vợ, mới có người yêu không về sớm người yêu nó lấy tụi Mẽo (Mỹ) là hết.

- Chúng tôi cũng mười tám đôi mươi vợ con gì các anh? Chiến tranh kết thúc, nước nhà thống nhất về mới lấy vợ. Các anh người tỉnh nào? Bố mẹ có khỏe không?

- Tụi tôi Đồng Nai có, Huế có. Cám ơn các anh ba mẹ chúng tôi còn khỏe.

- Chúng tôi thích gái Huế lắm!

- Vậy hả? Nếu còn sống bữa mô về Huế tui mai mối cho.

- Phải sống chứ!

Vừa dứt lời Hùng đã thấy mấy gói thuốc Ruby từ bên kia ném sang.

 

Chương 15

 

Ngày 21.3.1975 ta đồng loạt tấn công bao vây chia cắt Huế. Quân chủ lực tập trung đánh những vị trí lớn, then chốt, lực lượng vũ trang địa phương phối hợp tiến công, quần chúng nhân dân nổi lên giành chính quyền cơ sở.

       Tình thế áp đảo Ngô Quang Trưởng tư lệnh quân đoàn 1 và một số sĩ quan cao cấp tháo chạy ra biển, lính tráng như rắn mất đầu. Trên bộ đàm lính ta bắt gặp thông tin chúng hò nhau “Đù má mấy cha lớn bỏ chạy hết! Ném mẹ súng đi, ra hàng quân giải phóng để giữ mạng sống!”

       Ta tổ chức đồng loạt nhiều mũi tấn công chia cắt, bao vây, cô lập Huế. Quân địch bị tiêu diệt, đầu hàng, tan rã nhanh chóng. Thừa thiên - Huế được giải phóng. Đường phố xuất hiện trở lại bóng dáng thanh nữ trong tà áo dài tím ,nón bài thơ. Minh và Hùng rung động trước vẻ đẹp với giọng nói dịu dàng của các cô gái Huế mỗi khi tiếp xúc, chuyện trò với họ. Đêm đầu tiên Minh thức thật khuya để hồi tâm. Mấy câu thơ Minh đọc trước đây nói về Đà Nẵng dội về:

Từ ngày Tây lại Cửa Hàn

Sóng đập không yên

Rung cửa sổ này sóng càng đập không yên.

.....

Anh đến gần còn mấy bước thôi em

Hé cánh cửa là hai ta thấy mặt.

Anh sẽ hôn ngàn lần lên mái tóc

Thương gấp ngàn lần thuở trước thương nhau

Minh thả hồn mình trong những giây phút thăng hoa hiếm hoi trên mảnh đất vừa tan mùi thuốc súng. Hùng cười đưa Minh bao thuốc lá của mấy cô gái Huế tặng. Minh lấy thuốc châm lửa hút. Hùng ngồi viết thư gửi Nụ vì biết hôm sau có một số anh em đưa thương binh ra Bắc. Trời về khuya. Không một tiếng súng nổ. Hùng bảo Minh:

- Minh này, sau này nếu còn sống, về tớ sẽ cưới Nụ. Cậu cưới Hoa nhé?

- Ừ, cứ biết thế!

Đà Nẵng là quân cảng lớn nhất miền trung Nam Bộ. Nơi này tập hợp rất mạnh các binh chủng hải, lục, không quân của Mỹ ngụy. Sau khi mất Huế Ngô Quang Trưởng Tư lệnh quân đoàn 1 lại hò hét tử thủ Đà Nẵng, khẳng định với Nguyễn Văn Thiệu tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Việt cộng không đủ lực để tấn công Đà Nẵng ở thời điểm này. Không cho địch trở tay. Ngày 26-3 Quân chủ lực ta từ ba phía bắc, nam và tây nam chia thành năm mũi tấn công, bao vây Đà Nẵng, dồn địch vào tình thế cá nằm trên thớt. Xe tăng chở bộ binh ào ạt vào trận. Hỏa lực xe tăng tiêu diệt các mục tiêu, hang ổ địch. Bộ binh xuống truy quét. Ba ngày sau ta hoàn toàn làm chủ căn cứ liên hợp Đà Nẵng và bán đảo Sơn Trà. Hàng vạn quân địch bị tiêu diệt, đầu hàng, tan rã. Nhân dân Đà Nẵng đổ ra đường đón chào quân giải phóng vui như hội. Chưa khi nào ta tấn công địch trên thế thượng phong, thần tốc như thế! Minh và Hùng không khỏi chạnh lòng nhớ lại hình ảnh đồng đội trúng đạn pháo địch thân thể không còn nguyên vẹn. Nước mắt của hai người giờ mới chảy. Mấy ngày nữa Minh, Hùng sẽ vào trận đánh mới.

 

                     Chương 16

 

Ở khoảng cách không xa đơn vị rất nhiều tiếng nổ lớn của pháo, của bộc phá từ căn cứ Đồng Dù dội lại, Trảng Bàng vọng sang. Nơi ấy đồng đội Minh, Hùng đang tấn công địch dữ dội. Vùng đất Củ Chi như chảo lửa đang bùng lên thiêu rụi cái gọi là “Lá chắn thép” của địch bảo vệ sào huyệt cuối cùng hang ổ Sài Gòn. Phương án đã định, mũi đánh thọc sâu số 1 hướng thị trấn Củ Chi, Cầu Bông, Cầu Tham Lương, Ngã ba Bà Quẹo, ngã tư Bảy Hiền, sân bay Tân Sơn Nhất. Mũi đánh thọc sâu thứ 2 Cầu Sáng, thị trấn Hóc Môn, trại lính Quang Trung, cầu Tham

Lương, Bộ Tổng tham mưu ngụy.

       Từ xa địch thấy xe tăng ta đã hò nhau bỏ chạy, mỗi lúc một đông, dẫm lên nhau, xô đẩy nhau làm náo loạn một vùng. Địch lợi dụng các nhà cao tầng, lô cốt bố trí hỏa lực mạnh đánh chặn. Máy bay trực thăng xà xuống bắn rốc két, pháo địch từ Tân Sơn Nhất bắn sang. Xe tăng ta nã đạn tiêu diệt các ổ đề kháng của địch trên các nhà cao. Quân địch bị tiêu diệt, đầu hàng, tan rã với số lượng lớn. Các ngả đường một màu xám xịt bởi cơ man nào là quần áo, giày, mũ, súng ống, đạn dược tụi lính vứt bỏ cho nhẹ người để dễ chạy.

       Chiều ngày 29/4 đơn vị Minh vượt cầu Tham Lương tiến vào ngã ba Bà Quẹo. Cuộc chiến ở đây ác liệt. Xe tăng, xe bọc thép địch kết hợp với bộ binh tấn công mãnh liệt. Các đợt tấn công của địch đều bị xe tăng và bộ binh ta đánh bại buộc chúng phải rút chạy. Sau hai giờ chiến đấu hai mươi đồng đội đã hy sinh trong đó có Hùng. Bảy giờ mười lăm phút ngày 30 tháng 4 ta nã pháo dữ dội vào sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu ngụy. 11 giờ 30 phút trung đoàn 24 chiếm sân bay, trung đoàn 28 chiếm Bộ tổng tham mưu ngụy. Cờ giải phóng tung bay trên tổng hành dinh ngụy quyền Sài Gòn. Nhiều tiếng hò reo vang lên:

- Chiến thắng rồi! Giải phóng rồi các đồng chí ơi!

Ngoài lộ tiếng súng tiểu liên AK, R15 bắn lên trời giòn dã. Chưa khi nào Minh và đồng đội được ăn bữa cơm đàng hoàng như chiều nay. Cơm trắng nóng thơm, gà luộc, thịt lợn hộp, cá hộp và cả rượu nữa. Tiểu đoàn trưởng tuyên bố:

- Bữa nay chúng ta ăn uống thoải mái không có gì phải vội.Chiến tranh tàn khốc nhưng cuối cùng cũng phải có lúc thế này. Thùng rượu uytky đồng bào tặng bữa nọ để trong xe anh em vào lấy mang ra uống.

Minh chạy ra xe khệ nệ bê thùng rượu vào. Nói là thùng chứ chia cho vài chục người mỗi người cũng chỉ được đôi chén. Uống rượu Mỹ ăn với thịt hộp Trung quốc viện trợ quả là ngon. Bữa nay thoải mái, bình tĩnh nên mọi người ăn uống không vội như mọi khi. Thấy nét mặt tiểu đoàn trưởng buồn, ai đó hỏi:

- Sao bỗng dưng thủ trưởng lại u buồn thế?

Vài giọt lệ chảy ra từ khóe mắt tiểu đoàn trưởng. Anh em ồ lên:

- Chắc thủ trưởng lại nhớ vợ rồi!

Tiểu đoàn trưởng lấy khăn chấm khô những giọt nước mắt. Lấy lại trấn tĩnh nhưng vẫn còn xúc động nói:

- Mười năm đi lính. Hai năm ở ngoài Bắc còn viết thư về nhà. Tám năm ở chiến trường Nam bộ, đạn bom khốc liệt làm gì có điều kiện gửi thư về nhà. Chắc ngoài ấy bố mẹ tôi nghĩ tôi đã hy sinh rồi.

- Thế thì cô người yêu bỏ thủ trưởng đi lấy chồng rồi.

- Làm gì có người yêu mà bỏ! Mọi người có biết từ đầu chiến dịch đến giờ trung đoàn ta nói chung, tiểu đoàn ta nói riêng bao nhiêu đồng đội đã hy sinh?

       Nghe tiểu đoàn trưởng nói vậy tất cả im lặng. Mọi người đưa mắt nhìn nhau. Chẳng ai bảo ai tất cả buông bát bát, bỏ ly đứng dậy cúi đầu mặc niệm những đồng đội đã hy sinh. Sau phút mặc niệm tiểu đoàn trưởng lấy lại không khí bình thường, nét mặt tỉnh táo, đôi mắt nghiêm nghị, sắc lạnh nói:

- Đánh giặc xong rồi. Chúng ta chuẩn bị tinh thần bước vào thời kỳ đánh giặc không tiếng súng.

 

Chương 17

 

Trung đoàn trưởng phổ biến:

- Ủy Ban quân quản Sài Gòn - Gia Định chỉ đạo các lực lượng cách mạng vào cuộc chiến đấu mới. Chúng ta chuẩn bị tinh thần, trách nhiệm nhận nhiệm vụ khi được phân công. Chủ nghĩa thực dân mới của Mỹ sụp đổ nhưng để lại hậu quả vô cùng tệ hại về chính trị, văn hóa - xã hội. Thành phố Sài Gòn - Gia Định với trên 3,5 triệu dân mà có trên 27 vạn người mù chữ, trên 1 triệu người thất nghiệp, 20 vạn trẻ mồ côi, 23 vạn quả phụ, 1 vạn người ăn xin, 30 vạn người mắc bệnh da liễu, trên 1vạn trẻ bụi đời, trên 10 vạn người nghiện xì ke ma túy, 1 vạn phần tử du đãng, khoảng 5 ngàn tội phạm hình sự nguy hiểm trốn khỏi các nhà tù, 16 ngàn gái mại dâm, 100 ngàn gái điếm, vân vân...

       Nghe thủ trưởng trung đoàn phổ biến rành rọt Minh và anh em cũng thấy lo. Ngay chiều ngày 30/4 Minh và đồng đội đã trong trang phục gọn gàng, mũ dán băng giấy ghi dòng chữ lớn “KIỂM SOÁT QUÂN SỰ” đi làm nhiệm vụ. Trên đường phố người dân và các phương tiện đi lại đã bình thường. Nhân dân biết anh em làm nhiệm vụ giữ trật tự xã hội ai cũng tỏ ra hài lòng tươi cười chào hỏi. Tuy vậy lác đác đâu đó trong những ngõ hẻm vẫn có nhóm người tụ tập bàn tán. Thấy kiểm soát quân sự nhóm người tản đi chỗ khác. Đây là cánh tàn binh ngoan cố tụ tập bàn tính chuyện chống phá cách mạng.

Màn đêm xuống một vài tụ điểm ăn ăn chơi xa đọa vẫn lén lút hoạt động. Mấy cô gái ăn mặc hở hang đứng đường vẫy gọi:

- Mấy anh bộ đội miền bắc ơi vào đây chơi!

Minh nói với đồng đội:

- Ta vào xem sao?

Mới bước chân vào phòng các cô gái đã lả lơi cố tình làm như vô tình áp vú, áp mông, lả lơi mơn trớn:

- Chiến chinh liên miên làm các anh vất vả, ốm quá! Vào đây các anh cứ tự nhiên nghỉ ngơi, tắm giặt, ăn uống lấy lại sức khỏe, thích gì cứ gọi tụi em chiều các anh tới bến.

       Minh nghiêm mặt nói:

- Giải phóng rồi mà các cô còn làm những việc nhơ bẩn thế này sao? Mọi tệ nạn xã hội cách mạng sẽ dẹp bỏ! Các cô giải tán ngay!

Thấy anh em Minh nghiêm khắc đám gái làm tiền sợ hãi bỏ chạy lên lầu. Minh và anh em lên lầu bắt gặp hình ảnh đau xót hiện ra trước mặt, vài đồng đội mặc quân phục đang ngồi uống bia, ôm gái. Họ thản nhiên ngồi như không có điều gì xảy ra, nói:

- Đánh nhau mãi. Chín chín phần trăm chết. Một phần trăm sống. Bao năm thiếu hơi đàn bà đâm ngố. Giờ giải ngố một chút. Thông cảm đi đồng đội.

Minh rất bực nhưng không muốn làm to chuyện nên nghiêm sắc mặt nói như ra lệnh:

- Mấy người về đi! Về ngay đi!

- Ừ thì về! Bỏ qua cho nhau nhé!

Minh quay sang nói với mấy cô gái làm tiền:

- Các cô bỏ ngay cái nghề kiếm tiền dơ bẩn, nhục nhã này đi! Mọi người đang hăng say lao động xây dựng đất nước sau chiến tranh, đang đổ mồ hôi trên đồng ruộng, nhà máy, công trường. Các cô không thấy xấu hổ sao? Các cô tìm việc chân chính mà làm!

 

Chương 18

 

Một ngày nghỉ Minh tạt vào nhà người dân gốc Bắc tọa lạc trên đại lộ chơi. Vợ chồng chủ nhà là người luống tuổi ra tiếp. Bà chủ nhà mời Minh thăm gia cảnh. Theo chân bà lên lầu. Hình ảnh Minh nhìn thấy đầu tiên là tượng chúa. Minh biết chủ nhà theo đạo thiên chúa. Dừng trước tượng chúa Minh chắp tay cầu. Minh vô đạo nên suy nghĩ cứ cầu cho quốc thái dân an là đầy đủ. Ngồi nói chuyện, bà hỏi:

- Cháu quê đâu?

- Cháu quê Nam Định ạ.

- Bác cũng quê Nam Định.

- Hai bác vào Nam lâu chưa?

- Gia đình bác theo đạo thiên chúa di cư vào Nam năm một ngàn chín trăm năm mươi tư.

Minh sững người khi nhìn thấy bức ảnh trên bàn thờ và trên tường. Thấy lạ bà hỏi:

- Con làm sao thế?

- Dạ, không ạ. Cháu thấy ảnh trên bàn thờ giống ông bà ngoại cháu? Bức trên tường giống bố mẹ cháu? Nhưng đúng là ông bà ngoại, bố mẹ cháu rồi! Sao bác có bức ảnh này?

- Jesuma lạy chúa! Cháu có nhầm không đấy?

- Không! Cháu không nhầm! Đúng là ông bà ngoại và bố mẹ cháu. Ngoài Bắc nhà cháu cũng treo hai bức ảnh này!

Để kiểm tra chính xác bà hỏi:

- Ông bà, bố mẹ con họ tên gì?

Nghe Minh trả lời rành rọt bà thốt lên:

- Con có phải Minh không?

- Vâng! Minh ạ!

- Jesuma lạy chúa! Bác đây là chị gái mẹ con! Bà ôm Minh khóc... giọng thều thào như nghẹn trong cổ họng. Sao bố mẹ con không kể với con có hai bác ở trong này?

- Dạ không.

Thấy vợ hỏi thế và Minh không biết, ông chủ lên tiếng:

- Bà có biết tại sao không? Ở ngoài Bắc những năm ấy người ta cảnh giác không những với địch mà cảnh giác cả những gia đình có người đi Nam. Nhà có người đi Nam luôn nằm trong sự theo dõi của chính quyền. Họ cảnh giác sợ làm cho địch. Bố mẹ cháu và nhiều người khác không kể là để tránh mọi sự phiền phức có thể xảy ra với gia đình, với con cái

họ. Ví như không bố trí làm việc ở vị trí quan trọng. Không không... nhiều thứ lắm! Họ làm thế thực ra cũng đúng thôi.

Nghe xong Minh mới biết rõ vì sao bố mẹ Minh không bao giờ nói chuyện này với Minh. Bà chủ hiểu ra vấn đề bà ngồi nhớ lại chuyện xảy ra hai mươi năm trước: “Năm ấy tháng ba mưa dầm kéo dài nhiều ngày. Không gian mờ xám ẩm ướt hơi nước. Thi thoảng những cơn gió mạnh thổi qua tạo nên màn nước bay vào nhà. Bà rùng mình thấy chán những ngày mưa dầm dề ẩm ướt. Bà định ra khép cửa thì thấy cha Đồng đến. Với giọng trầm ấm cha hỏi:

- Con định đi đâu phải không?

- Thưa cha không ạ.

- Thế có chuyện gì làm con u buồn?

- Thưa cha. Con ngán ngẩm cảnh mưa dầm tháng ba này quá!

- Chúa trời giao cho cha chăn dắt linh hồn các con nên cha biết các con đang suy nghĩ gì? Cha đã giảng giải với các con từ ngày Việt Minh cầm quyền không việc gì họ không dám làm. Ức hiếp, bóc lột, lừa thầy, phản bạn, chém giết nhau nên điềm trời báo mưa dầm ảm đạm thế. Chúa trời, đức mẹ Đồng Trinh căm ghét Việt minh đã bỏ vào Nam. Người công giáo chúng ta không thể sống chung với quỷ dữ Việt minh được. Tháng tới cha theo chúa vào Nam. Vợ chồng con cũng nên thu xếp đi cho sớm. Con nên biết hai năm nữa tổng tuyển cử Việt minh sẽ giành chính quyền. Khi ấy họ sẽ không sử dụng chồng con một trí thức, một viên chức cao cấp ngậm tẩu hút thuốc Pháp, làm việc cho Pháp, lương tháng nuôi cả gia đình, con sen sung úc. Khi ấy gia đình con sẽ rơi vào hoàn cảnh khốn khổ, đói rách...

       Nghe lời cha Đồng vợ chồng bà, con cái xuống Hải Phòng lên tàu há mồm đi Nam”.

       Nhớ đến đây bà không muốn nhớ nữa. Dù gì cũng đã hai chục năm đi qua. Bà quay sang hỏi Minh:

- Bố mẹ con có khỏe không?

- Dạ, khỏe ạ. Các cụ vẫn ở mảnh đất ông bà ngoại để lại.

- Mảnh đất cạnh nhà thờ phải không?

- Sao bác biết?

- Bác biết chứ!

- Con có mấy anh em? Ngày hai bác đi Nam bố mẹ con mới sinh mình con.

- Cháu có ba em, hai gái một trai, các em cháu trưởng thành cả rồi. Hai bác sinh được mấy anh chị ạ?

- Có ba anh.

- Các anh giờ ở đâu, làm gì ạ?

- Anh Bình là trai trưởng. Anh hơn con năm tuổi. Anh là luật sư học ở Pháp về. Anh làm việc ở tòa thượng thẩm Sài Gòn. Anh và vợ con mới sang Pháp định cư . Anh thứ hai tên Hà hơn con ba tuổi sĩ quan cộng hòa đã tử trận ngoài Quảng Trị mấy tháng trước. Anh út tên Hạnh hơn con hai tuổi sĩ quan quân lực cộng hòa quân trường Quang Trung.

       Nói xong bà òa khóc:

- Trời cao đất dày ơi! Con cháu tôi sao lại cầm súng bắn giết nhau! Ai đẩy các con vào tình cảnh nồi da xáo thịt này?

Thấy mẹ khóc than một phụ nữ từ trong buồng bước ra dìu bà về phòng. Bà cố nói thêm:

- Đây là vợ anh Hà con dâu bác.

Minh:

- Em chào chị.

Góa phụ trẻ, xinh đẹp dáng dấp nhà giáo dừng lại giây phút nói:

- Em ngồi chơi. Chị đưa má chị về phòng nghỉ. Chị gọi chú Hạnh xuống nói chuyện nhé.

- Sao anh Hạnh không xuống?

Nghe Minh hỏi góa phụ chỉ mỉm cười.

Người đàn ông tuổi gần bảy mươi có mái tóc dài bạc trắng miệng luôn ngậm tẩu thuốc là bác rể giờ mới lên tiếng:

- Bác là giáo sư giảng dạy triết học ở trường đại học Sài Gòn mấy chục năm. Cả đời không biết cầm súng vậy mà cũng bị các ông cách mạng làm phiền. Nay gọi. Mai gọi. Anh Hạnh ở trên lầu chưa xuống gặp cháu là có lý do đấy. Chuyện của bác cháu mình từ nãy đến giờ anh Hạnh trên lầu nghe thấy hết.

Lúc này Hạnh từ lầu hai bước xuống. Nhìn thấy Hạnh Minh chủ động ra đón:

- Anh là Hạnh phải không?

- Ừ! Anh Hạnh đây!

Hai người ra ghế ngồi.

Hạnh gọi:

- Chị ba pha cà phê cho tụi em nhé! Minh hút thuốc đi! Má anh bị sốc khi gặp hoàn cảnh này! Anh em mình chắc chẳng lạ gì với chiến tranh. Đánh nhau ròng rã hai chục năm nay cũng đủ cho người ta nhận thức ra tai hại. Trong này tụi anh không vô lính chính quyền nó không để yên. Mà đâu phải mỗi thời này, thời nào cũng vậy. Đến giờ anh em mình còn sống là may lắm rồi. Mưa bom bão đạn biết tránh đường nào? Anh ở nhà vài hôm nghe ngóng xem sao rồi cũng ra trình diện.

- Anh nghĩ đúng! Anh ra trình diện càng sớm càng tốt. Phía cách mạng họ không bắt bớ, đánh đập ai đâu. Anh chấp hành tốt, thực hiện đúng nội quy là ổn. Dăm bữa nửa tháng là anh về thôi. Em nói thế tất nhiên có những người cố tình không chấp hành, ngoan cố chống lại cách mạng, phá hoại mối đoàn kết dân tộc mới bị mới bị cải tạo lâu, thậm chí bị trừng phạt.

       Thấy Minh và Hạnh nói chuyện cởi mở bác trai thêm chuyện:

- Đất nước mình còn hồng phúc lắm. Ngày ba mươi tháng tư ông Dương Văn Minh mà nghe thằng nhà báo thực dân Phrăngxoa Vanuxem cố chống đỡ cách mạng thêm hai mươi bốn giờ nữa, liên lạc với Trung Quốc thì chiến tranh sẽ đi đến đâu? Bàn tay lông lá can thiệp mới sẽ thò vào. Kẻ thù mới xuất hiện, máu xương lại đổ. Thằng Trung Quốc luôn muốn người Việt Nam tự giết nhau. Nó từng nói câu thâm hiểm người Việt Nam đánh Mỹ đến người cuối cùng đấy thôi. Thật thâm độc! Ý đồ thôn tính Việt Nam nó không bao giờ từ bỏ. Ông Dương Văn Minh không muốn người Việt đổ máu thêm. Ông lệnh cho quân đội từ trung ương đến địa phương hạ vũ khí đầu hàng cách mạng.

       Minh rất ngạc nhiên:

- Sao bác biết nhiều chuyện lớn lao thế?

- Là trí thức bác quan tâm đến đại sự quốc gia.

       Ông nói tiếp:

- Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm mươi tư nếu Việt Nam không nghe Trung Quốc cứ tiếp tục kháng chiến thì sẽ không phải đợi đến ngày hôm nay. Mình tin Trung Quốc, nó phản bội mình ở hội nghị Giơnevơ nên cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc mới phải kéo dài thêm hai mươi năm nữa.

Minh hơi hoảng vì những gì ông bác nói. Ông lấy đâu ra những tư liệu có thể nói là thâm cung bí sử này?

       Ông nói tiếp:

- Kinh nghiệm rút ra từ xương máu đã minh chứng một điều là phải tuyệt đối độc lập. Độc lập về chính trị, quân sự, ngoại giao. Chính vì vậy tại Hội nghị Pari ta giữ vững quyền kiểm soát buộc Hoa Kỳ phải tuyên bố rút quân mặc cho Trung Quốc bất bình. Trung Quốc luôn luôn lợi dụng tình hữu nghị Việt - Trung vào mục đích bành trướng của họ.

       Nói đến đây ông nâng ly cà phê nhấp một ngụm nhỏ rồi ra ban công hút thuốc.

- Tham vọng bành trướng, bá quyền của Trung Quốc thể hiện rất rõ khi lãnh tụ Trung Quốc Mao Trạch Đông từng tuyên bố năm 1959 “Chúng ta phải chinh phục trái đất”. Tuyên bố năm 1965 “Chúng ta phải giành cho được Đông Nam Á bao gồm miền Nam Việt Nam, Thái Lan, Miến Điện, Malaysia và singapore, một vùng như Đông Nam Á rất giàu, ở đấy có nhiều khoáng sản xứng đáng với sự cần thiết phải chiếm lấy”.

       Bác nói nhiều để cháu biết Việt Nam phải cảnh giác với các thế lực bên ngoài rất lớn. Các thế lực này chống phá cách mạng Việt Nam mọi đường. Ví như quận 5 Sài Gòn trước giải phóng là trung tâm buôn bán của người Hoa, trung tâm của tư sản mại bản và thương gia lớn. Mọi công việc buôn bán đều nằm trong tay các tư sản mại bản, các tư sản người Hoa với sự hỗ trợ tài chính của Bắc Kinh. Các trung tâm mua bán gạo, trung tâm ngân hàng với hàng chục ngân hàng và các cơ sở dịch vụ ngân hàng của các tư sản người Hoa thu hút tiền vốn của Mỹ, Anh, Pháp, Hồng Kông. Họ thuê người Việt có tên tuổi đứng ra làm giám đốc nhà băng dưới sự kiểm soát mọi hoạt động của họ. Mọi hoạt động tài chính, ngoại thương, nội thương, thương mại trong vùng do tư sản mại bản người Hoa thao túng, họ lũng đoạn thị trường gây bất ổn xã hội. Tháng 3 năm 1978 Việt Nam quốc hữu hóa các trung tâm thương mại lớn. Khoảng ba ngàn thương gia lớn bị quốc hữu phần lớn là các tư sản người Hoa. Số đông nhà tư sản người Hoa bỏ đi nước ngoài. Việc này khiến Bắc Kinh tức giận tố cáo Việt Nam khủng bố, xua đuổi, bài xích người Hoa.

       Về giáo dục, y tế quận 5, các trường tiểu học, trung học, nhà thương hầu hết nằm trong tay các tư sản mại bản người Hoa. Bắc Kinh cài cắm mật vụ vào với nguyên tắc không thể bành trướng nếu như không có hệ thống giáo dục, y tế thế hệ thanh thiếu niên người Hoa. Sau giải phóng những cơ sở bí mật này chuyển sang hoạt động phản cách mạng dưới những tên gọi “Hiệp hội thanh niên Trung Hoa cứu quốc”. Thanh niên người Hoa từ hiệp hội này được cử đi học các lớp làm mật vụ, học xong được phái về tuyên truyền trong cộng đồng người Hoa chống phá Việt Nam. Ngoài nước họ mua chuộc, kích động, xúi bẩy Khơ me đỏ gây sự, đánh phá một số tỉnh biên giới giáp ranh. Ý thâm hiểm của họ là dùng người Campuchia đánh người Việt Nam đến người Campuchia cuối cùng...

       Minh không thể tưởng tượng nổi người bác giáo sư lại nắm tình hình thời sự nhiều và sâu đến thế. Minh thấy sự hiểu biết của mình còn quá sơ sài, nông cạn. Minh chỉ biết cầm súng đánh giặc như một người lính thực thụ.

 

Chương 19

 

Tình hình xã hội Sài Gòn Gia Định tương đối ổn định. Cuối năm 1978 Minh và nhiều anh em được xuất ngũ ra Bắc. Hành trang mọi người mang theo thật đơn giản chiếc khung xe đạp, con búp bê, vài bộ quần áo lính. Minh được người bác tặng chiếc đồng hồ đeo tay OMEGA đắt giá. Gần ngày ra bắc trong đoàn của Minh ai cũng thở phào rằng mình còn sống. Mỗi người một suy nghĩ riêng cho mình.

       Phạm Xuân Ngân quê Thái Bình:

- Mình có giấy của Đại học Bách Khoa gọi nhập trường K15. Ít nữa về học khi ấy có lẽ là K22 rồi.

       Hoàng Lê Minh quê Hà Bắc:

- Tôi sẽ thi vào Đại học tổng hợp văn Hà Nội.

       Lê Mạnh Hoàng quê Hà nội:

- Tôi thi Bách Khoa.

Mai Quốc Tân quê Nam Định:

- Tớ sẽ học lái xe để vi vu khắp nẻo đường đất nước. Để có dịp quay lại chiến trường xưa.

       Phạm Mạnh Hà quê Hà Giang:

- Tôi học tiếp sư phạm sau làm ông giáo Thứ.

       Trần Duy Mạnh quê Hải Phòng:

- Tôi có tay nghề cắt tóc. Về sắm bộ nghề ra hè phố vít cổ người khác lấy tiền.

Tất cả đều có những nguyện vọng chính đáng. Riêng chuyện ái tình không thấy ai nhắc đến. Không khí đang vui Minh thấy nhói trong tim, nước mắt ứa ra. Mạnh hỏi:

- Ông Minh tại sao khóc?

Minh:

- Thương Hùng, Thắng, Anh, Vũ, Bộ, Toàn, Hạnh, Chung, Mừng, Đại và nhiều anh em trong tiểu đoàn quá! Họ hy sinh ngay cửa ngõ Sài Gòn trước giờ giải phóng! Hùng trước ngày đi B trao cho người yêu bài thơ “Đợi anh về” của nhà thơ Nga Ximonop. Vậy mà... giờ đợi chờ gì nữa? Hùng nằm lại đất Sài Gòn cách cô Nụ người yêu vĩnh viễn cả ngàn cây số.

       Mạnh:

- Năm sáu năm không thư từ có khối họ đợi! Con gái người ta có thì. Đợi các ông để họ chết già à? Lấy chồng rồi là cái chắc!

       Hà:

- Ngày đi trai tráng lành lặn, khỏe mạnh. Giờ thương tật, cụt chân cụt tay về gặp họ làm gì để họ đau đớn? Tốt nhất là quên đi! Quên nhanh đi!

       Mạnh:

- Nói thế thôi! Dù tớ có què cụt tớ cũng về. Tình yêu cao cả người ta vẫn đợi mình!

       Tuấn:

- Thế còn ông Minh thì sao? Không thấy nói năng gì? Nói đi chứ?

       Minh:

- Ngày đi tôi chưa có người yêu nên giờ tôi không vương vấn gì!

       Nghe Minh nói vậy tất cả cười ồ lên...

 

                     PHẦN 3 : NGÀY VỀ

 

Chương 20

       Hoa nghe tin có đoàn cán bộ chiến sĩ trong Nam ra Bắc an dưỡng ở khu điều dưỡng tỉnh. Linh tính mách bảo cô trong đoàn thể nào cũng có Hùng và Minh. Cô trao đổi với bố mẹ hôm sau cô lên đường. Khi đi bố mẹ cô còn chuẩn bị:

- Con mang mấy chục trứng gà nhà, mấy nải chuối chín làm quà cho các anh trên ấy.

       Bến xe khách liên tỉnh những tháng năm này người đông như chợ. Cảnh chen chúc xếp hàng mua vé. Hoa đến từ sáng sớm mà tận đầu giờ chiều mới mua được vé. Khốn khổ. Vé nhà xe bán cho đám buôn lấy lãi từ trước. Người xếp hàng chỉ vài người đứng đầu mua được vé. Hoa mua vé đầu mà khi lên xe người buôn đã ngồi kín.

       Khu điều dưỡng nằm sâu trong khu rừng yên tĩnh và xanh mát. Từ xa Hoa đã nhìn thấy vài bóng người chống nạng đi lại. Một cảm như nghẹt thở dâng trong lồng ngực khiến Hoa phải dừng lại mươi phút để thở. Người đàn ông gác cổng hỏi:

- Cô muốn gặp ai?

- Cháu muốn gặp người nhà ạ!

- Người nhà họ tên gì?

- Dạ. Anh Hùng, anh Minh.

- Trong này nhiều người tên Hùng, tên Minh lắm! Hai anh ở xã, huyện, tỉnh nào?

       Hoa nói rành rọt từng câu để người trực bảo vệ tra sổ.

- Thế thì tôi biết! Nhưng tôi nói trước để cô chuẩn bị tinh thần. Ở đây đa phần anh em là thương binh nặng. Người cụt tay, cụt chân, tâm thần, ốm yếu nên cô phải bình tĩnh khi gặp họ.

       Mới nghe thế Hoa đã suy sụp tinh thần gục xuống.

- Đã nói rồi không chịu nghe! Rõ khổ!

       Mươi phút sau Hoa bình thường trở lại.

- Cô nghĩ kỹ chưa? Vào hay thôi?

- Cháu vào ạ!

- Thế thì cô ngồi đợi tôi gọi điện xem lãnh đạo có giải quyết không? Không được rồi. Họ bảo tháng sau mới được gặp.

       Hoa năn nỉ. Người bảo vệ ân cần giải thích:

- Cô phải hiểu cho tôi. Đâu phải tôi gây khó cho cô. Nội quy đề ra mọi người phải chấp hành.

       Hoa ra về mà lòng nặng trĩu. Nửa đêm thấy con gái về ông Thang biết có chuyện chẳng lành.

- Sao con về ngay? Có chuyện buồn phải không? Thôi khuya rồi đi ngủ đi lấy sức mai còn làm việc.

       Đợi con vào buồng ngủ ông mới thì thầm than thở:

- Cứ như thằng Dũng trốn nghĩa vụ lại hay! Ai chê ai trách mặc kệ! Nó chẳng dại gì dấn thân vào nơi bom đạn. Vào chỗ chết. Kinh tế nó vững vàng, nhà cao cửa rộng, vợ con đề huề...

       Thấy ông than vãn vợ ông lên tiếng:

- Thằng Dũng nó như thế nào cả làng này ai cũng biết! Người ta khinh bỉ nó! Thử hỏi ai cũng như nó thì đất nước này hòa bình thống nhất ở đâu?

       Ông Thăng hầu như không để ý những gì vợ nói. Ông bỏ ngoài tai tất cả. Ông đắm chìm trong u sầu, than vãn, tiếc nuối:

- Mấy năm trước con mà nghe lời bố lấy thằng Dũng thì bây giờ có phải đề huề không? Cá không ăn muối cá ươn! Cứ một mực đòi đi thanh niên xung phong giờ chết banh xác nơi chiến trường!

       Vợ ông lại lên tiếng:

- Ông tắt đèn ngủ đi! Trăn trở thế có ích lợi gì? Ốm đau lại khổ!

       Nghe lời vợ ông tắt đèn vào giường nằm. Ông trở mình liên tục. Ông không tài nào ngủ được. Hình ảnh Nụ cứ chập chờn trong óc ông. Ông dậy ra đầu nhà xách chiếc gàu sòng đi ra đồng tát nước cho ruộng khoai mới trồng.

       Người đi chợ sớm thấy ông một mình hì hục tát nước kêu:

- Ông Thăng không ngủ à? Nước nôi gì cũng phải để sáng chứ? Ai lại mới hai ba giờ sáng đã đi tát nước?

       Ông dừng tay trả lời:

- Khổ lắm! Có ai muốn thế đâu! Không ngủ được thì thức! Thức lại nghĩ bao điều. Càng nghĩ càng bế tắc! Càng đau! Đi làm cho nó quên đi!

- Nghĩ nhiều làm gì cho khổ ông ơi?

       Kệ. Ông làm cho đến khi chân trời đằng đông hửng sáng, ruộng khoai đủ nước ông mới về.

 

Chương 21

 

       Hết thời gian nghỉ an dưỡng Minh háo hức khoác ba lô ra bến xe khách mua vé về quê.

       Nhìn chiếc khung xe đạp và con búp bê nhựa, chiếc ba lô trên vai, đi dép cao su đúc mọi người ai cũng biết là bộ đội ở miền Nam ra.

       Người lái xe già gọi:

- Anh lính trẻ về đâu? Lại đây xem có giúp được gì không?

- Cháu về Nam Định ạ.

- Mời người lính lên xe.

- Nhưng cháu chưa mua được vé!

- Khỏi vé! Tớ bao!

       Người lái xe già xếp chỗ cho Minh ngồi.

- Cậu đi bộ đội năm nào? Có tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh không?

- Cháu đi năm bảy hai. Có tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh.

- Có bắn được thằng Mỹ, thằng ngụy nào không?

- Dạ có!

- Đánh bao nhiêu trận rồi?

- Dạ nhiều.

- Có bị thương không?

- Có.

- Ở trận nào?

- Ở thành cổ Quảng Trị.

- Tôi nghe trận thành cổ Quảng Trị ta và địch chết nhiều lắm! Tôi có thằng con nó hơn tuổi cậu, đi bộ đội gần mười năm, nghe đâu cũng chiến đấu ở thành cổ Quảng Trị không biết sống chết thế nào tới giờ vẫn biệt vô âm tín?

- Anh ấy tên gì, ở tiểu đoàn nào, sư nào bác có biết?

- Cậu giúp được tôi à?

- Bác cứ nói. Đơn vị cháu ra Bắc đợt này nhiều lắm. Anh em tụi cháu ở nhiều đơn vị có thể có người biết.

- Vậy cậu lấy bút giấy ra ghi họ tên, quê quán, đơn vị của nó.

Trong tâm trí Minh hiện nên hình ảnh tiểu đoàn trưởng của mình có quá nhiều nét giống như bác tài kể.

- Cháu nói thế này nếu bác thấy đúng thì người này là con trai bác?

- Nói đi!

Bác tài hét lên:

- Đúng nó rồi! Giờ nó ở đâu?

- Anh Quang là tiểu đoàn trưởng của cháu. Anh còn sống. Sau chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng Sài Gòn anh chuyển sang sư khác của quân đoàn hai. Quân đoàn anh ấy sắp ra Bắc vì tình hình biên giới phía Bắc phức tạp lắm!

- Sắp ra bắc hả? Bọn bành trướng lại lăm le đánh chiếm mình. Cháu cứ ngồi trên xe bác đưa về tận nhà. Lính nào trong Nam ra ai cũng mang khung xe đạp, búp bê. Ngoài này thứ gì cũng thiếu, từ cái kim cuộn chỉ, bánh xà phòng, cân đường, cân gạo, hạt muối, vân vân cái gì cũng phân phối. Bác nghe nói Sài Gòn là hòn ngọc viễn đông, Mỹ nó đổ tiền của vào.

       Tầm ba giờ chiều xe đến bến. Bác tài già chạy thêm mươi cây số đưa Minh về gần tới nhà. Trên đường về Minh gặp nhiều bà con thôn xóm. Ai cũng reo lên:

- Minh về rồi hở cháu? Khỏe mạnh quá! Sáu, bảy năm rồi còn gì?

       Về đến nhà thấy mẹ đang ngồi khâu vá áo bên hè, Minh lẹ người đến sau lưng vòng tay bịt mắt mẹ. Bằng cảm giác đặc biệt của người mẹ bà thều thào nói:

- Minh về hả con?

- Vâng! Con về với mẹ đây.

- Giời đất ơi... gần sáu năm rồi mày đi đâu...

       Bà không nói được nữa. Bà ôm lấy con khóc nức nở...

- Chiến trường bom đạn khốc liệt làm sao con gửi thư hay về được. Bố con đâu hở mẹ?

- Bố con mất mấy năm rồi...

- Sao mất?

- Ngày ấy tổ làm thủy lợi của thôn đào con mương dẫn nước về đồng Gạch, bố và mấy người nữa cuốc phải bom bi Mỹ nó thả từ mấy năm trước. Bom nổ chết hết cả. Khổ thế!

       Minh ra bàn thờ thắp hương cho bố.

- Con ở nhà mẹ ra chợ mua thêm thứ gì về ăn. Lát nữa em Mẫn nó cũng ở cơ quan về đấy.

       Nhìn thấy Minh ông Hạnh nhà bên bỏ cả công việc đang làm dở dang chạy sang nói chuyện:

- Cháu đi bộ đội nhiều năm ở nhà bà con lối xóm vẫn sang chơi với mẹ cháu. Động viên mẹ cháu. Giờ cháu phục viên rồi chứ? Làng xã mình nhà nào cũng có con cháu đi bộ đội, hy sinh nhiều, cháu còn sống về là mừng lắm. Hết chiến tranh, hòa bình, thống nhất đất nước rồi mà đời sống vẫn khó khăn, vẫn đói kém. Cháu có biết đến khi nào thằng Mỹ và đồng minh nó bỏ cấm vận mình không? Nghe đâu thằng Trung Quốc lại trở mặt với mình, xúi bẩy bọn Khơ me đỏ nổ súng xâm chiếm mấy tỉnh tây Nam bộ. Bọn Pol pot đồng chí giờ lộ mặt chuột. Biên giới phía bắc cũng căng thẳng? Không đâu như đất nước mình giặc dã ngoại xâm luôn lăm le.

       Thấy ông Hạnh quá tâm tư Minh động viên:

- Bác yên tâm mọi khó khăn rồi cũng qua. Đánh Mỹ khó như vậy mình còn làm được!

- Ừ, bác cũng mong thế!

       Mấy ngày ở nhà Minh làm cật lực. Dọi lại mái bếp, nhào đất đắp chỗ đổ vỡ của chuồng lợn, chuồng gà, quy hoạch lại vườn rau. Công việc tạm ổn Minh mới quyết định xuống nhà bác chủ.

 

Chương 22

 

Thấy Minh đến ông Thăng reo lên:

- Ra quân hồi nào? Thằng Hùng đâu? Mấy hôm trước nghe tin các cháu ra Bắc, em Hoa nó đến khu an dưỡng tìm nhưng bảo vệ không cho vào, hẹn tháng sau mới cho gặp. Nó cứ hậm hực mãi. Vào nhà đi cháu!

- Mình bác ở nhà, bác gái và hai em đâu?

- Bác gái sang bên hàng xóm chơi. Em Hoa đi học.

- Hoa học gì bác?

- Em nó học sư phạm trên tỉnh.

- Còn em Nụ?

Ông Thăng chỉ tay về phía bàn thờ:

- Nụ mất rồi!

- Sao? Minh ngơ ngác, chết lặng như kẻ mất hồn.

- Năm cháu và Hùng đi bộ đội, ba tháng sau Nụ tình nguyện đi thanh niên xung phong. Ngày ấy thanh niên nữ xã này đi nhiều lắm. Bác không muốn cho đi nhưng nó không nghe. Nó bảo: “Bố giữ con ở nhà để lấy chồng à? Thanh niên làng xã này có mấy người ở nhà? Hầu hết ra tiền tuyến. Bọn cái Thủy, cái Nga cũng đi đợt này. Con sức dài vai rộng ở nhà sao được? Con đi biết đâu lại gặp anh Hùng trong đấy cũng nên”. Bác bảo nó “tuyến lửa bom đạn suốt ngày, sinh hoạt kham khổ, ngủ rừng, sốt rét, ghẻ lở con không chịu được đâu?” Em nó bảo “Chị em sống được con cũng sống được!” Hai bác chịu. Em nó vào tận tuyến lửa Khe Sanh, Quảng Trị, ở tiểu đội 5 trung đoàn 35 sư đoàn 472 mở đường Trường Sơn. Lá thư em nó gửi đầu năm bảy mươi ba anh em lái xe mang ra Bắc hộ. Thư em nó viết “...nếu thư này đến với bố mẹ thì bố mẹ cất giữ cẩn thận vì là kỉ vật của đời con”. Thư bác đặt trên bàn thờ đấy. Đọc thư đúng như bác nói trước, điều kiện sinh hoạt cực kì khó khăn, thiếu thốn mọi thứ, sốt rét khiến mái tóc em nó dày ,mượt rụng gần hết phải cắt ngắn đi. Mùa hè năm bảy mươi ba em nó hy sinh...

       Bên bàn thờ Minh không cầm nổi nước mắt khi thấy ông đổ gục xuống bàn. Hùng quay lại đỡ ông, an ủi ông:

- Chiến tranh là thế bác ơi! Hùng cũng hy sinh rồi! Cái giá phải trả cho hòa bình lớn lắm!

       Thắp cho Nụ nén nhang Minh lặng lẽ ra ngoài, mắt đẫm lệ. Lúc này bác gái và Hoa cũng vừa về. Hoa ôm lấy bờ vai Minh khóc:

- Chị Nụ em mất rồi! Anh Hùng đâu sao không về cùng anh?

- Anh Hùng cũng hy sinh rồi!

       Hoa rời tay khỏi vai Minh đứng khóc chết lặng. Minh không thể làm gì hơn lúc này. Minh để cho Hoa khóc. Mươi phút Minh đến bên an ủi:

- Khóc thế thôi em! Chiến tranh là vậy. Anh Hùng và chị Nụ không mất đâu. Hình ảnh hai người luôn ở trong trái tim anh em mình. Mấy tháng trước hy sinh anh Hùng đã nói với anh khi kết thúc chiến tranh anh Hùng phục viên về sẽ cưới Nụ. Hùng hy sinh trước ngày giải phóng Sài Gòn một ngày.

 

Chương 23

 

Dường như không muốn kéo dài sự đau khổ hơn nữa, ông Thăng bảo mọi người ra bàn nói chuyện khác.

       Cầm chiếc ấm trên tay Minh giơ lên cao nói:

- Bộ ấm chén này cũng bảy tám năm rồi bác nhỉ?

- Mười năm rồi. Anh cả mua ngày nhập ngũ đấy! Năm ngoái anh kêu bác bỏ đi. Bác không nghe. Bác bảo nó còn tốt sao lại bỏ đi?

       Nghe bác chủ nói vậy Minh biết con cả bác đang ở ngoài Bắc.

- Anh cả ra Bắc năm nào hả bác?

- Anh ra năm bảy sáu. Giờ anh công tác ở Ban chỉ huy quân sự tỉnh. Cháu ở lại chơi bác gọi anh ấy

về?

       Ông Thăng bảo Hoa ra bưu điện gọi điện cho anh về. Ông lặng lẽ vác chài ra ao đánh cá. Minh ngồi nói chuyện với bác gái.

- Phục viên rồi cháu tính sẽ làm gì? Học lên nữa hay rẽ ngang?

- Cháu sẽ học tiếp. Ở nhà một năm ôn lại bài vở rồi thi đại học. Năm nay cháu hai lăm tuổi, học xong

đại học mới ba mươi. Đồng đội cháu nhiều người cũng tính vậy.

- Thế chuyện vợ con?

       Minh biết ẩn ý trong câu hỏi của bác chủ. Minh trả lời cũng đầy ẩn ý.

- Anh cả chưa lấy vợ, em Hoa chưa lấy chồng. Khi nào Hoa lấy chồng cháu mới tính.

       Nghe Minh trả lời bác chủ cười bảo:

- Cháu vẫn là thằng Minh luôn ăn nói khôn ngoan, hàm ý. Minh này, em Hoa nó đang học năm cuối sư phạm. Hay là hai đứa đến với nhau?

- Hoa học sư phạm ra trường làm cô giáo dạy học. Cháu cũng thích nghề này. Hoa thông minh, tháo vát, đảm đang. Còn Hoa nghĩ thế nào về cháu thì cháu không biết?

- Được rồi, bác sẽ thăm dò ý tứ nó.

       Xế chiều. Khang con cả bác chủ đi xe máy về nhà. Nhìn thấy Minh đang đánh gốc tre bên bờ ao Khang gọi:

- Về đi Minh! Bữa nào hai anh em mình cùng đánh.

       Minh xách búa chim về.

- Anh nghe tên chú đã lâu. Giờ mới gặp chú. Hay lắm!

       Ông Thăng nhìn Minh mồ hôi mồ kê nhễ nhại ông nói:

- Bụi gốc tre gai già ấy không dễ xơi đâu nhé? Phải có cách!

Minh cười:

- Cách gì bác?

       Khang:

- Chú ấy chẳng đánh được một đống lớn! Thầy ra mà xem?

       Ông Thăng ra xem thật. Ông khen Minh:

- Giỏi! Đánh gốc cây cứ phải đào ruỗng chân nó ra.

Minh cười:

- Hồi ở nhà cháu từng đi đánh gốc cây để sưởi trong những ngày đông giá rét.

Hoa thấy bố và anh trai khen Minh nên cũng thấy vui. Cô nhanh nhẹn ra giếng kéo xô nước đầy gọi Minh:

- Anh Minh ra rửa chân tay đi. Nước em kéo sẵn rồi đấy!

       Minh vục mặt xuống chậu nước, cởi áo hắt nước lên người. Minh vô tình để lộ những vết sẹo lớn.

       Hoa kêu lên:

- Trời ơi! Anh bị thương nhiều thế cơ à?

       Minh cười bảo:

- Ừ, nhiều nhưng không chết là may!

Bữa cơm tối Hoa xếp chỗ ngồi cạnh Minh. Tinh ý cả nhà ai cũng biết.

Ông Thăng nói chuyện nhiều về Hùng, về Nụ:

- Hai đứa yêu nhau, hẹn hò, chờ đợi nhau mà không thành. Sống có nhau, chết có nhau.

       Khang:

- Mất mát đau thương đâu mỗi gia đình mình? Đất nước mình hầu như gia đình nào cũng có. Bữa nào con đưa bố vào thăm nghĩa trang Trường Sơn, bố sẽ thấy bạt ngàn mộ chí tuổi mười tám đôi mươi. Con và chú Minh còn sống về là may mắn. Ờ, chuyện riêng chú Minh thế nào? Nói cho anh nghe.

       Minh:

- Em ôn lại kiến thức để thi đại học. Bỏ mấy năm kiến thức quên nhiều.

- Anh ủng hộ quan điểm của chú. Năm nay Minh hai mấy nhỉ?

- Em hai mươi lăm.

- Bảy năm quân ngũ. Năm mười tám chú nhập ngũ. Năm ấy anh đang ở chiến trường miền Nam. Học đại học xong chú mới lấy vợ chứ?

       Mẹ Khang lên tiếng:

- Việc anh anh không lo? Anh lấy vợ đi cho tôi nhờ. Con Hoa học xong ai hỏi tôi cho liền!

- Xấu như con ai người ta hỏi?

- Tiên nhân nhà cô. Có người rồi đấy!

- Ai? Mẹ nói để con mừng?

       Mẹ Hoa đưa mắt nhìn Minh cười.

       Hoa nói to:

- Nếu con không yêu thì sao?

- Tiên nhân nhà cô đừng có dối lòng.

Hoa:

- Em ghét anh Minh lắm!

Minh cười:

- Chẳng lẽ ghét mãi?

Nghe chuyện Khang biết hai người đã yêu nhau. Anh chuyển sang chuyện thời sự nóng hổi:

- Anh nghe chú về nên tranh thủ qua nhà gặp chú, thấy chú khỏe anh mừng. Ăn cơm xong anh phải về đơn vị. Tình hình biên giới phía Bắc căng lắm. Từ giữa năm 1975 đến cuối năm 1978 bọn Khơ me Đỏ tổ chức nhiều đợt tấn công vào nước ta, đốt phá làng mạc, giết hại đồng bào ta. Từ tháng 2 năm 1978 đến tháng 5 năm 1979 Khơ me Đỏ tổ chức tấn công nước ta ở quy mô lớn với mười chín sư đoàn. Chúng bị ta đánh bại. Từ giữa năm 1979 đến cuối năm Khơ me Đỏ được Thái Lan, Trung Quốc, Mỹ trang bị vũ khí chúng hoạt động mạnh trở lại. Mùa khô năm 1984- 1985 ta tấn công phá hủy các căn cứ chính của Khơ me Đỏ khiến chúng không còn đủ sức đe dọa chính phủ mới ở Campuchia do Hun Sen làm thủ tướng. Trung Quốc căm tức vu khống ta xâm lược Campuchia. Trung quốc kích động thế giới và chuẩn bị phát động chiến tranh xâm lược Việt Nam. Đặng Tiểu Bình tuyên bố “Dạy cho Việt Nam bài học”.

       Nghe chuyện ông Thăng thở dài sườn sượt. Ông đứng dậy với nét mặt căng thẳng, lo âu ông ca thán:

- Cứ nghĩ giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước là đất nước yên ổn! Ai ngờ vẫn chiến tranh! Vẫn đổ máu! Hết Mỹ lại đến Khơ me Đỏ, hết Khơ me Đỏ lại đến thằng Tàu! Mà Khơ me Đỏ là thằng nào? Có phải Campuchia, Sihanouk không?

       Khang bảo Minh:

- Chú giải thích cho bố rõ!

Minh:

- Khơ me Đỏ là cách gọi một đảng phái chính trị cộng sản ở Campuchia phản bội chủ nghĩa cộng sản. Khơ me Đỏ do Pôn Pốt đứng đầu nằm dưới sự đỡ đầu của Bắc Kinh. Khơ me Đỏ đã gây ra thảm sát diệt chủng ở Campuchia.

- Bố rõ rồi!

- Chú Minh giải thích ngắn gọn đầy đủ! Giờ anh phải về đơn vị.

       Minh tiễn anh ra tận ngoài đường lớn. Hai người vừa đi vừa nói chuyện. Anh cả:

- Việc chung gác lại. Ta nói sâu hơn việc riêng của hai em. Hoa nó yêu chú! Ý chú thế nào?

- Em đợi Hoa học xong sẽ nói bố mẹ em xuống thưa chuyện với hai bác.

- Ừ. Thôi anh đi nhé!

Lúc này Hoa cũng vừa tới.

- Hai người nói chuyện gì mà lâu thế?

- Nói chuyện hai chúng mình. Hoa học xong anh sẽ cưới em làm vợ.

Hoa cười, hét lên:

- Còn lâu nhé! Em không lấy chồng. Em ở nhà với mẹ.

Về nhà Minh đem chiếc khung xe đạp tặng bác trai. Ông Thăng thích lắm. Gần hết đời người ông chưa có nổi chiếc xe đạp. Giờ ông có hẳn chiếc khung xe bằng thép trắng nên ngắm mãi. Ông gật gù:

- Giờ chỉ lo phụ tùng thôi. Mấy bữa nữa bác đem mớ dây nhôm, cái thau nhôm thủng ra Hà Nội đổi lấy đôi vành nhôm Bắc Cường. Các thứ còn lại tính sau!

Hoa ôm con búp bê trong lòng. Mỗi khi cô úp xuống nó khóc oe oe. Mỗi lần như vậy cô ngước mắt

nhìn Minh cười. Minh biết cô đang hạnh phúc.

 

Chương 24

 

Âm mưu sử dụng Khơ Me đỏ đánh Việt Nam thất bại. Nhà cầm quyền Bắc Kinh cay cú dựng lý do

“Việt Nam xâm lược Campuchia”. Bắc Kinh tuyên bố “Dạy cho Việt Nam bài học”. Ngày 17 tháng 2 năm 1979 chúng huy động sáu mươi vạn quân tấn công đồng loạt các tỉnh biên giới phía Bắc. Trên một ngàn hai trăm cây số đường biên, quân Trung Quốc đi đến đâu cũng phá sạch, giết sạch, cướp sạch. Hàng vạn người dân các tỉnh biên giới đã bị chúng giết hại, hàng triệu người rơi vào cảnh màn trời chiếu đất. Chưa hết, theo sau sáu mươi vạn quân chủ lực là cả vạn lũ lục lâm thảo khấu đói rách sang vơ vét, tài sản. Lũ đói khát này lấy không từ thứ gì từ con gà, con bò, con trâu, lúa gạo, các tài sản khác đem về nước.

Mặc cho quân Trung Quốc đông gấp cả chục lần, các lực lượng vũ trang địa phương các tỉnh biên

giới đã đánh trả quyết liệt, tiêu diệt cả ngàn, chục ngàn quân xâm lược. Trước tình hình căng thẳng, ngày 5-3-1979 Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng phát lệnh tổng động viên toàn quân, toàn dân kháng chiến. Hàng triệu thanh niên nam nữ đăng ký tòng quân. Minh và đồng đội những cựu chiến binh dày dạn kinh nghiệm chiến trường viết đơn tái ngũ cầm súng lên đường chiến đấu. Nhiều quân đoàn chủ lực ta được tăng cường lên biên giới phía Bắc. Bị thất bại nặng nề và sự phản đối mạnh mẽ của thế giới, cùng ngày Bắc Kinh tuyên bố rút quân. Khi rút quân Trung Quốc còn gài mìn, ném thuốc độc xuống giếng nước cố tình giết hại người dân. Ít ngày sau Minh trở lại với công việc học tập của mình.

       Năm năm học đại học qua nhanh. Ngày bảo vệ tốt nghiệp Minh dậy sớm, cầm trên tay cuộn bản vẽ đến giảng đường với bộ quần áo lính mới. Thấy Minh chủ tịch Hội đồng vẫy tay gọi vào:

- Anh là bộ đội phải không?

- Vâng!

- Sao học muộn thế?

- Báo cáo các thầy, em ở chiến trường miền Nam hơn sáu năm. Sau ngày 30 tháng 4 một năm em

mới phục viên ra Bắc. Được ít ngày lại tái ngũ lên mặt trận biên giới nên học muộn.

- Vậy hả! Anh vào bảo vệ đi.

Tốt nghiệp đại học Minh về công tác ở một công trình trọng điểm nhà nước. Năm sau Minh và Hoa kết hôn. Ngày cưới bạn chiến đấu năm xưa về dự khá đông. Gặp nhau họ hàn huyên mọi chuyện, vui như tết. Cuộc sống ổn định, mỗi người mỗi nghề: Lái xe, cắt tóc, giáo viên, làm ruộng, viên chức. Không biết Minh đã kể chuyện tình của mình ở đâu mà ngày cưới bạn chiến đấu nhận xét cuộc tình của Minh và Hoa là        “Tình chị duyên em”.

 

                     Phan Đạt Ninh

                     Tp Hồ Chí Minh 2022.

       (Ghi chú: Chuyện có sử dụng một số tư liệu của các cựu chiến binh: Trần Mỹ Giống, Phạm Xuân Ngân)