TÊN XÃ TRÀ LŨ VỪA ĐƯỢC LẤY LẠI ĐÃ SẮP BỊ KHAI TỬ RỐI

 

Ông em ở quê điện:

- Anh ơi, xã Trà Lũ ta, xã Xuân Vinh, xã Thọ Nghiệp được huyện đặt là xã Xuân Hưng rồi.

Tôi ngạc nhiên:

- Sao lại là Xuân Hưng?

- Đâu như họ đặt tất cả các xã mới trong huyện có từ đầu là XUÂN. Chắc là để ghi dấu hiệu các xã thuộc huyện Xuân Trường ấy.

- Sao lại duy ý chí chủ quan cá nhân thế nhỉ. Vụ Bản, tp Nam Định đã đặt lại tên theo nguyện vọng của dân, ý nghĩa và gắn với lịch sử vùng đất, có cần cứ phải từ đầu giống nhau đâu. Mà huyện thành sắp bỏ rồi, chỉ còn cơ sở với tỉnh thôi…

- Còn từ Hưng là nhắc về quê gốc của cư dân khai mở Trà Lũ xưa là ở Phượng Lũ tinh Hưng Yên ạ.

- Nói thế không thuyết phục người hiểu biết, dân mình giờ văn hoá cao. Có hai thuyết quê gốc dân Trà Lũ là từ Phượng Lũ (Hưng Yên) và Kim Lũ (Hà Nội). Nhưng cả hai thuyết đều chưa có căn cứ, chứng cứ tài liệu, quan hệ dòng họ… đủ thuyết phục. Chỉ là ước đoán của cá nhân.

Nếu nói từ “Hưng” có ý nghĩa là hưng thịnh, thể hiện mong muốn của dân thì còn có tính thuyết phục. Nhưng mà… cái tên Xuân Hưng nó mới mẻ, xa lạ với dân Trà Lũ, chẳng gợi mở điều gì về lịch sử Trà Lũ cả…

- Vậy theo anh đặt tên nào bây giờ?

- Trà Lũ! Trà Lũ! Trà Lũ chú ạ. Tên Trà Lũ đã nổi tiếng trong lịch sử, là đại đồn khởi nghĩa Phan Ba Vành, bị triệt hạ gần tám trăm người, vẫn kiên cường vượt qua xây dựng quê hương, nơi có rất nhiều tướng lĩnh như Hai Đáng chỉ huy nghĩa quân, nơi nổi tiếng nhiều đô vật, Tạo sĩ, nhà khoa mục…

Tên làng Trà Lũ được nhiều sách sử, sách địa chí… nói đến.

Làng có truyền thống văn hoá, nghề phụ, tôn giáo, nhà thờ, chùa chiền…    

Làng có đặc điểm riêng biệt khác với các làng khác: Nhất xã, tứ thôn, nhất trại. Đặc biệt thôn Đoài vừa là địa danh hành chính, vừa là tổ chức tự quản của cư dân Thiên chúa giáo. Thôn Đoài là địa danh nhưng không có địa bàn, cư dân của thôn Đoài xen kẽ trên địa bàn ba thôn Bắc, Trung, Đông.

Trà Lũ là một trong hai địa điểm đầu tiên ở nước ta mà đạo Thiên chúa du nhập vào… Trà Lũ có nhà thờ Phú Nhai to nhất Đông Dương được làm từ thời Pháp…

          Địa bàn xã mới phần lớn là đất Trà Lũ: xã Xuân Bắc, xã Xuân Trung, xã Xuân Phương (vốn là ba thôn của Trà Lũ xưa), đất Nam Điền (Xuân Vinh) vốn là trại của thôn Trung…

          Tại sao lại không giữ địa danh Trà Lũ? Tên xã Trà Lũ vừa được lấy lại hai năm trước, giờ lại bị xoá bỏ, đổi thành cái tên Xuân Hưng xa lạ, vô cảm với dân Trà Lũ.

Xoá bỏ địa danh nổi tiếng trong lịch sử, trong tâm thức dân gian là xoá ký ức lịch sử của dân. Thằng Tàu chỉ mong có thế để biến dân ta thành nô lệ.

          Chú đọc lại các bài anh viết về quá trình biến đổi địa danh huyện Xuân Trường, xã Trà Lũ, và cả Trà Lũ xã chí của Cụ cử Lê Văn Nhưng sẽ hiểu rõ điều anh muốn nói…

          - Ôi! Mất địa danh Trà Lũ tiếc đứt ruột. Nhưng những người có trách nhiệm, họ có quyền, nhưng họ có hiểu biết như anh đâu…

          Cuộc điện thoại của anh em tôi bỗng như chết lặng đi.

 

24-4-2025

TMG